ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNE AİT RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ ÇEVRE OKURYAZARLIĞI BİLEŞENLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırma erken çocukluk dönemine ait çevre ve doğa odaklı resimli çocuk kitaplarında çevre okuryazarlığı bileşenlerin yer verilme düzeyini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma doküman analizi yoluyla, ölçüt örnekleme kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma kapsamında incelenecek kitapların belirlenmesinde, erken çocukluk dönemine ait resimli kitapların olması, çevre ve doğa konularını ele alması, ilk basımlarının 2020 ve 2021 yılında olması ölçütler kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, “Kitap Künye Formu” ve “Çevre Okuryazarlığının Bileşenlerine Göre Kitap Analiz Formu” aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, incelenen kitaplarda çevre okuryazarlığı bileşenlerinin yer verilme düzeyinin sırasıyla %50’si “duyuş”, %33’ü “bilgi” ve %17’si ise “davranış” bileşeni olduğuna ulaşılmıştır. Çevre okuryazarlığı bileşenlerinin alt temaları incelendiğinde, analiz edilen kitaplarda en çok bilgi bileşeninin alt teması olan “ekolojik bilgiye”; en az ise davranış bileşeninin alt teması olan “sürdürülebilirliği sağlamaya” yer verildiği gözlemlenmiştir. Çocukların gelişim düzeyleri ve ilgi alanları göz önünde bulundurularak, didaktik ögelerin ön planda olmadığı, çevreyle ilgili sorunları çözme üretme, aktif katılım sağlama ve sürdürülebilirliğin önemi ve nasıl sağlanabileceği ile ilgili daha fazla kitap yazılabileceği düşünülmektedir.