هەرێما کوردستانێ و بنیاتنانا سیستەمێ سیاسی ل عیراقا فیدرال دا
引用次数: 0
Abstract
عیراق وەک دەولەتەکا فیدرالی دهێتە هژمارتن، ژ وان دەولەتایە یێن خودان سیستەمەکێ سیاسی یێ ئالۆز، کو هەرێمێن ئەڤان جورە وەلاتان ب رێژەکێ د سەربەخوونە بەراورد دگەل دەولەتێن سیستەمێ حوکمرانیا وان وان یێ ئاسان(بسیط). لەورا لدویڤ ئەڤێ چەندێ یەکەیێن وێ یێن حوکمدار دەستهەلاتا خو یا سەربەخوو ل سەر هاولاتیێن خو هەیە د چارچوڤێ بیاڤەکێ جوگرافی یێ دەستنیشانکری دا. و دەستهەلاتێن هەر ئێك ژ دەستهلاتداریێن فیدرالی و دەستهەلاتداریێن هەرێمێن فیدرالی ژ لایێ دهستورێ عیراقیڤە دهێنە دەستنیشانكرن ئەو دهستورێ رادبیت ب رێكخستنا پەیوەندیێ د ناڤبەرا حكومەتا فیدرالی و حكومەتێن هەرێماندا، هەرێم د دەولەتا فیدرالدا داگێرانێ ژ پشكەكا سەروەریا خۆ یا ناڤخۆیی دكەت ژ بۆ بەرژەوەندیا حكومەتا فیدرال و پشكا دی بۆ خۆ دپارێزیت، دیسان داگیرانێ ژ سەروەریا خۆیا دەرڤەژی دكەت، ژبۆ بەرژەوەندیا حكومەتا فیدرال و ئەو یاسا و بریارێن ژ حكومەتا فیدرال دەردكەڤن د چوارچووڤێ دەستهەلاتێن وێ یێن ده‌ستوریدا دڤێت هەمی پێگیریێ پێ بكەن، ل سەر ئاستێ دەولەتا فیدرالیدا، ئەو یاسا و بڕیارێن ژ دەستهەلاتداریێن هەرێما دەردكەڤن ب تنێ دێ ئەو هەرێم یا پێگیر بیت ئەوا ئەو یاسا دەرئێخستین. دەستهەلاتدارێن فیدرالی (یێن ئێكگرتی) خۆدان دەستهەلاتێن سروشتێ و سەروەرینە، نەخاسمە یێن گرێدایی د بوارێن دهرهكى یێن دەولەتا فیدراليدا، وهكى نوینەراتیا دبلوماسی ل دەرڤە، ئەنجامدانا كارێ دبلوماسی، چوونا دناڤا رێككەفتنێن نیڤدەولەتیدا، راگەهاندنا شەری و ئاشتیێ وئەندامبوون د رێكخراوێن نیڤدەولەتیدا. ژبەر ئه‌وێ چەندێ پێدڤی خواندنەك بهێتە كرن ل سەر ڕۆلێ هەرێمان د ئاڤاكرنا سیستەمێ سیاسیدا ل دەولەتێن فیدرالی، ئەوژی ژ بۆ دیاركرنا ڕۆلێ (هەرێما كوردستان) ێ د ڤێ چەندێ‌دا وەك (بوارەكێ خواندنێ). رەوایییا فیدرالیەتێ پالپشتیێ ددەتە ل سەر وان رێكێن سنۆر نەخشەدكەن د سیستەمێ فیدرالیدا و ب رێكا وان دەستهەلاتداری دهێنە دابەشكرن، ل دەمێ فیدرالیەت كاردكەت، بۆ رازیبوون ل سەر ڤان داخوازییان، ئەڤە دێ باوەریێ د ناڤ خەلكيدا موكوم كەت كو كو خهلكى مافێ هەى چارەنڤیسێ خو دیاربكەت و ب ههمى رهنگهكى سهروهريا خۆ بكاربينيت. هەرێما كوردستانێ ژبەر وی مافێ دهستوری و سیستەمێ سازیان هەیی ل هەرێمێ خۆدان (سەربەخۆیا دهستوری، سەربەخۆیا یاسا دانانێ سەربەخۆیا بجهـ ئینانێ، سەربەخۆیا دادوەری، سەربەخۆیا دارایی)، ژبەر ئهڤێ چەندێ دێ بینین (هەرێمێن فیدرالی) و ژوانا ژی هەرێما كوردستانێ ڕۆلەكێ بنەرەتی دگێرن د ئاڤاكرنا سیستەمێ سیاسیدا، ئەڤەژی ژ ئەنجامێ وی ڕۆلێيه يێ ئەو هەرێم پێ رادبن د جێگیركرنا بنەرەتێن رابوونا دەولەتێدا، زێدەباری ئەنجامدانا دەستهەلاتداریان بۆ دەستهەلاتێن خۆ یێن (یاسادانانێ و بجهـ ئینانێ و دادوەریێ).هەرێما کوردستانێ و بنیاتنانا سیستەمێ سیاسی ل عیراقا فیدرال دا
عیراق وەک دەولەتەکا فیدرالی دهێتە هژمارتن، ژ وان دەولەتایە یێن خودان سیستەمەکێ سیاسی یێ ئلۆز، کو هەرێمێنئەڤان جورە وەلاتان ب رێژەکێ د سەربەخوونە بەراورد دگەل دەولەتێن سیستەمێ حوکمرانیا وان وان یێ ئاسان(بسیط).لەورا لدویڤ ئەڤێ چەندێ یەکەیێن وێ یێن حوکمدار ەدستهەلاتا خو ی اسەربەخوو ل سەر هاولاتیێن خو هەیەد چارچوڤێ بیاڤەکێ جوگرافی یێ دەستنیشانکری دا.ود ەستهەلاتێن هەر ئێك ژ د ەستهلاتداریێن فیدرالی و د ەستهەلاتداریێن هەرێمێن فیدرالی ژ لایێ د هستورێ عیراقیڤە دهێن ەد ەستنیشانكرن ئەو دهستورێ رادبیت ب رێكخستنا پەیوەندیێ دناڤبەرا حكومەتا فیدرالی و حكومەتێن هەرێماندا، هەرێم د دەولەتا فیدرالدا داگێرانێ ژ پشكەكا سەروەریا خۆ یا ناڤخۆیی دكەت ژ بۆ بەرژەوەندیا حكومەتا فیدرال و پشكا دی بۆ خۆ دپارێزیت،دیسان داگیرانێ ژ سەروەریا خۆیا دەرڤەژی دكەت، ژبۆ بەرژەوەندیا حكومەتا فیدرال وئەو یاسا و بریارێن ژ حكومەتا فیدرال دەردكەڤن د چوراچووڤێ دەستهەلاتێن وێ یێن دهستوریدادڤێت هەمی پێگیریێ پێ بكەن، ل سەر ئاستێ دەولەتا فیدرالیدا، ئەو یاسا و بڕیارێن ژ دەستهەلاتداریێن هەرێما دەردكەڤن ب تنێ دێ ئەو هەرێم یا پێگیر بیت ئەوا ئەو یاسا دەرئێخستین.دەستهەلاتدارێن فیدرالی (یێن ئێكگرتی) خۆدان دەستهەلاتێن سروشتێ و سەروەرینە، نەخاسمە یێن گرێدای د بوارێن دهرهكى یێن دەولەتا فیدراليدا، وهكى نوینەراتیادبلوماسی ل دەرڤە، ئەنجامدانا كارێ دبلوماسی چوونا دناڤا رێككەفتنێن نیڤدەولەتیدا، راگەهاندنا شەری وئاشتیێ وئەندامبون د رێكخراوێن نیڤدەولەتیدا.ژبەر ئه‌وێ چەندێ پێدڤی خواندنەك بهێتە كرن ل سەر ڕۆلێ هەرێمان د ئاڤاكرنا سیستەمێ سیاسیدا ل دەولەتێن فیدرالی، ئەوژی ژ بۆ دیاركرنا ڕۆلێ (هەرێما كوردستان) ێ د ڤێ چەندێ‌دا وەك (بوارەكێ خواندنێ).رەواییا فیدرالیەتێ پالپشتیێ ددەتە ل سەر وان رێكێن سنۆر نەخشەدكەن د سیستەمێ فیدرالیدا و ب رێكا وان دەستهەلاتداری دهێنە دابەشكرن، ل دەمێ فیدرالیەت كاردكەت، بۆرازیبون ل سەر ڤان داخوازیان، ئەڤە دێ باوەریێ د ناڤ ەخلكيدا موكوم كەت كو كو خهلكى مافێ هەى چارەنڤیسێ خو دیاربكەت و ب ههمى رهنگهكى سهروهريا خۆ بكاربينيت.هەرێما كوردستانێ ژبەر وی مافێ دهستوری و سیستەمێ سازیان هەی ل هەرێمێ خۆدان (سەربەخۆیا دهستوری، سەربەخۆیا ی اسا دانانێسەربەخۆیا بجـه ئینانێ، سەربەخۆیا دادوەری، سەربەخۆیا دارای)، ژبەر ئهڤێ چەندێ دێ بینین (هەرێمێن فیدرالی) و ژوانا ژی هەرێماكوردستانێ ڕۆلەكێ بنەرەتی دگێرن د ئاڤاكرنا سیستەمێ سیاسیدا، ئەڤەژی ژ ئەنجامێ وی ڕۆلێيه يێ ئەو هەرێم پێ رادبن د جێگیركرنابنەرەتێن رابوونا دەولەتێدا زێدەباری ئەنجامدانا دەستهەلاتداریان بۆ دەستهەلاتێن خۆ یێن (یسادانانێ و بجهـ ئینانێ و دادوەریێ).
本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。
求助全文
约1分钟内获得全文
求助全文
求助内容：
应助结果提醒方式：
京公网安备 11010802042870号
