İslâm’da Ribâ Yasağının Makâsıd ve Hikmet-i Teşrî‘ Açılarından Değerlendirilmesi

Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi Pub Date : 2023-09-13 DOI:10.56720/mevzu.1318978

Abdurrahman POYRAZ

{"title":"İslâm’da Ribâ Yasağının Makâsıd ve Hikmet-i Teşrî‘ Açılarından Değerlendirilmesi","authors":"Abdurrahman POYRAZ","doi":"10.56720/mevzu.1318978","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"İslâm iktisadı, diğer beşerî sistemlerle pek çok yönden ayrışan nevi şah-sına münhasır bir sistemdir. Bu sistemin en başat özelliği olarak ribâ yasağı zikredilebilir. Sosyal adaletin tesisi bağlamında İslâm’da haksız kazanç yolları yasaklanmıştır. Ribânın haram kılınmasındaki en temel gerekçe de onun bir haksız kazanç türü oluşudur. Usûlcülerin beyanı üzere, teşrî‘ kılınan tüm hükümler maslahatın celbi ve mefsedetin defi ile mualleldir. Ribâ yasağında da aklın idrak edebileceği maslahat ve hikmetler mevcuttur. Bunların başında İslâm’ın gerçekleştirmeyi hedeflediği beş küllî asıldan birisi olan malın korunması ilkesi gelmektedir. Öyle ki İslâm, her türlü haksız kazanç yolunu, malın korunması maksadına raci bir şekilde haram kılmıştır. Bu bağlamda modern iktisadî düşüncede, ribânın sermayenin kirası veya sermaye sahibinin sermayesinden bir müddet mahrum kalmasının bedeli şeklinde tanımlanması İslâmî perspektiften bakıldığında son derece sorunludur. Aynı şekilde, bazı âlimler tarafından ribâ hilkate aykırı olarak değerlendirilmiştir. Ribânın pek çok iktisadî, ahlâki ve toplumsal zararlarının mevcut olduğu da yine birçok âlim ve iktisatçı tarafından dile getirilen hususlardandır. Bu çalışmada öncelikle ribânın tanımı ve illeti üzerinde kısaca durulup uygun başlıklar altında konu, makâsıd ve hikmet-i teşri‘ açılarından değerlendirmeye tabi tutulacaktır.","PeriodicalId":211720,"journal":{"name":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-09-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.56720/mevzu.1318978","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

İslâm iktisadı, diğer beşerî sistemlerle pek çok yönden ayrışan nevi şah-sına münhasır bir sistemdir. Bu sistemin en başat özelliği olarak ribâ yasağı zikredilebilir. Sosyal adaletin tesisi bağlamında İslâm’da haksız kazanç yolları yasaklanmıştır. Ribânın haram kılınmasındaki en temel gerekçe de onun bir haksız kazanç türü oluşudur. Usûlcülerin beyanı üzere, teşrî‘ kılınan tüm hükümler maslahatın celbi ve mefsedetin defi ile mualleldir. Ribâ yasağında da aklın idrak edebileceği maslahat ve hikmetler mevcuttur. Bunların başında İslâm’ın gerçekleştirmeyi hedeflediği beş küllî asıldan birisi olan malın korunması ilkesi gelmektedir. Öyle ki İslâm, her türlü haksız kazanç yolunu, malın korunması maksadına raci bir şekilde haram kılmıştır. Bu bağlamda modern iktisadî düşüncede, ribânın sermayenin kirası veya sermaye sahibinin sermayesinden bir müddet mahrum kalmasının bedeli şeklinde tanımlanması İslâmî perspektiften bakıldığında son derece sorunludur. Aynı şekilde, bazı âlimler tarafından ribâ hilkate aykırı olarak değerlendirilmiştir. Ribânın pek çok iktisadî, ahlâki ve toplumsal zararlarının mevcut olduğu da yine birçok âlim ve iktisatçı tarafından dile getirilen hususlardandır. Bu çalışmada öncelikle ribânın tanımı ve illeti üzerinde kısaca durulup uygun başlıklar altında konu, makâsıd ve hikmet-i teşri‘ açılarından değerlendirmeye tabi tutulacaktır.

查看原文本刊更多论文

从 "麦加藏 "和 "希克玛-伊-特斯里 "的角度评价伊斯兰教的 "里巴 "禁令

伊斯兰经济学是一个独特的体系，在许多方面都不同于其他人类体系。禁止ribā可以说是这一体系最突出的特点。在建立社会公正的背景下，伊斯兰教禁止不公平的赚钱方式。禁止ribā'的主要理由是它是一种不义之财。根据法学家的说法，所有已颁布的裁决都以追求善和消除恶为前提。在禁止茹毛饮血的规定中，蕴含着心智所能理解的 "maslahah "和 "智慧"。其中最重要的是保护财产的原则，这是伊斯兰教旨在实现的五项普遍原则之一。因此，伊斯兰教根据保护财产的宗旨，禁止各种不正当的赚钱方式。在这种情况下，现代经济学思想中把 ribān 定义为资本租金或在一段时间内剥夺资本所有者的资本的代价，从伊斯兰教的角度来看是极有问题的。同样，一些学者认为 ribān 违背了人性的本质。事实上，ribān 具有许多经济、道德和社会危害，这也是许多学者和经济学家提到的问题之一。在本研究中，首先将简要讨论 ribān 的定义和成因，然后在适当的标题下从 maqāṣid 和 hikmat al- teşri' 的角度对该主题进行评价。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi

自引率

0.00%

发文量