DUYGU ASENA ROMANLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNİ KEŞFETMEK: ELEŞTİREL BİR ANALİZ

Abstract

Toplumsal cinsiyet ve toplumsal cinsiyet rolleri dinamik bir süreci kapsar; kişinin doğuştan sahip olduğu değil toplum içindeki etkileşimleri, rolleri öğrenme ve meşrulaştırma gibi aşamaların ürünüdür. Kadın ve erkek, içine doğdukları toplumun, sosyo-kültürel geçmişi çerçevesinde birtakım roller üstlenir. Toplumsal cinsiyet kavramı da toplum tarafından çizilen bu rolleri anlatmak için kullanılmaktadır. Genellikle kadını vurgulamak için kullanılan toplumsal cinsiyet kavramı, kadının karşısına rolü belli bir erkek figürü koymaktadır. Kadın ve erkeklerin doğuştan gelen biyolojik farklılıkları tüm toplumlarda farklı şekillerde yorumlanır, bunun sonucunda toplumsal yapı içerisinde kadınların ve erkeklerin nasıl davranacağı, hangi durumlarda hangi tepkileri vereceği noktasında genel beklentiler oluşur. Söz konusu beklentiler gerek toplumlar arası gerekse toplum içinde farklılık gösterse de temelde ortak noktalar vardır. Ortak noktalar, cinsiyet temelli farklılıklar ve eşitsizlikler sonucu oluşmuştur. Bu çalışma özü itibariyle toplumsal cinsiyet kavramı ve toplumsal cinsiyet rollerinin edebi eserlerde işlenişini konu edinmektedir. Geleneksel toplumsal cinsiyet rollerine meydan okuyan, Türkiye'nin önde gelen feminist yazarlarından olan Duygu Asena romanlarında toplumsal cinsiyet rollerinin temsilini ve ataerkil bir toplumda kadınların eşitlik ve özgürlük mücadelelerinin nasıl tasvir edildiği bu çalışmanın temel incelenme alanını oluşturmaktadır.