16. Yüzyıla Ait Satır Altı Farsça-Türkçe Sözlük

Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi Pub Date : 2023-06-05 DOI:10.30767/diledeara.1270435

Beytullah BEKAR, Yasin YAYLA

{"title":"16. Yüzyıla Ait Satır Altı Farsça-Türkçe Sözlük","authors":"Beytullah BEKAR, Yasin YAYLA","doi":"10.30767/diledeara.1270435","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Anadolu sahasında Farsça öğretmek amacıyla on üçüncü yüzyıldan itibaren birçok sözlük, dil bilgisi kitabı ve konuşma kılavuzu tarzında eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerin kimi satır altı tercüme usulüyle yazılmıştır. Çalışmaya konu olan eser de Berlin Eyalet Kütüphanesine Persisch-Osmanische Sammelhandschrift [=Farsça-Osmanlıca Mecmua] adı ile kayıtlı bir mecmuanın içinde bulunan ve kütüphane kayıtlarına Persisch-Osmanisches Wörterbuch [=Farsça-Osmanlıca Sözlük] adı ile geçmiş bir kitapçıktır. Eserde, Türkçe kısımlar, Farsça kelimelerin ve ifadelerin bulunduğu satırların altında verilmiştir. Bugün adı Çorum olan fakat 16. yüzyılın sonuna kadarki belgelerde “çorumlu” olarak geçen şehrin adının eserde de “çorumlu” şeklinde geçmesi ve Türkçe kelimelere getirilen eklerdeki uyum ve uyumsuzluklardan hareketle eserin 16. yüzyıla ait olduğu söylenebilir. Çalışma bir giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmaya konu olan eserdeki Türkçe malzemenin yazım özellikleri ile bazı eklerde görülen uyum sorunu, şahıs eklerinin kullanımıyla ilgili problemler ve Farsçadan Türkçeye tercüme hususunda dikkat çekici özellikler gösterilmiştir. İkinci bölüm, çalışmaya konu olan metnin çeviri yazıyla aktarımı ve gerekli görülen yerlere düşülen notlardan müteşekkildir. Çalışmanın sonuna ilgililerin faydalanmasını kolaylaştırmak adına metnin başında bulunan Farsça-Türkçe sözlüğün Türkçeden Farsçaya bir dizini eklenmiştir.","PeriodicalId":476312,"journal":{"name":"Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi","volume":"21 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-06-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.30767/diledeara.1270435","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Anadolu sahasında Farsça öğretmek amacıyla on üçüncü yüzyıldan itibaren birçok sözlük, dil bilgisi kitabı ve konuşma kılavuzu tarzında eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerin kimi satır altı tercüme usulüyle yazılmıştır. Çalışmaya konu olan eser de Berlin Eyalet Kütüphanesine Persisch-Osmanische Sammelhandschrift [=Farsça-Osmanlıca Mecmua] adı ile kayıtlı bir mecmuanın içinde bulunan ve kütüphane kayıtlarına Persisch-Osmanisches Wörterbuch [=Farsça-Osmanlıca Sözlük] adı ile geçmiş bir kitapçıktır. Eserde, Türkçe kısımlar, Farsça kelimelerin ve ifadelerin bulunduğu satırların altında verilmiştir. Bugün adı Çorum olan fakat 16. yüzyılın sonuna kadarki belgelerde “çorumlu” olarak geçen şehrin adının eserde de “çorumlu” şeklinde geçmesi ve Türkçe kelimelere getirilen eklerdeki uyum ve uyumsuzluklardan hareketle eserin 16. yüzyıla ait olduğu söylenebilir. Çalışma bir giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmaya konu olan eserdeki Türkçe malzemenin yazım özellikleri ile bazı eklerde görülen uyum sorunu, şahıs eklerinin kullanımıyla ilgili problemler ve Farsçadan Türkçeye tercüme hususunda dikkat çekici özellikler gösterilmiştir. İkinci bölüm, çalışmaya konu olan metnin çeviri yazıyla aktarımı ve gerekli görülen yerlere düşülen notlardan müteşekkildir. Çalışmanın sonuna ilgililerin faydalanmasını kolaylaştırmak adına metnin başında bulunan Farsça-Türkçe sözlüğün Türkçeden Farsçaya bir dizini eklenmiştir.

查看原文本刊更多论文

16 世纪波斯语-土耳其语词典

自 13 世纪以来，安纳托利亚地区编写了许多词典、语法书和短语手册来教授波斯语。其中一些作品是内联翻译的。本研究的主题作品是一本小册子，它是在柏林国立图书馆登记的藏品中发现的，藏品名称为 Persisch-Osmanische Sammelhandschrift [=Persian-Ottoman Mecmua]，图书馆记录中的名称为 Persisch-Osmanisches Wörterbuch [=Persian-Ottoman Dictionary]。在这部作品中，土耳其语部分被放在包含波斯语单词和表达的行下。该城市的名称今天被称为çorum，但在 16 世纪末之前的文献中一直被称为 "çorumlu"，而在该著作中也被称为 "çorumlu"，根据土耳其语单词后缀的协调性和不一致性，可以说该著作属于 16 世纪。本研究包括导言和两个主要章节。在第一部分中，介绍了作品中土耳其语材料的拼写特点、某些后缀的协调问题、与人称后缀的使用有关的问题以及从波斯语翻译成土耳其语的显著特点。第二部分包括文本的翻译和必要的注释。研究结束时，在土耳其语到波斯语的文本开头添加了波斯语-土耳其语词典索引，以方便感兴趣者使用。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Dil ve edebiyat araştırmaları dergisi

自引率

0.00%

发文量