Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Yargısal Denetimi

Abstract

16 Nisan 2017 tarihli Anayasa değişikliğiyle birlikte tek başına yürütme organı olan Cumhurbaşkanı’na yasama yetkisine benzer şekilde asli ve ilk elden düzenleme yetkisini de kapsayan, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisi verilmiştir. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasa’ya aykırılığı iddialarını inceleme yetkisi ve görevi ise diğer idari düzenlemelerden farklı olarak Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilmektedir. Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini soyut norm denetimi kapsamında hem şekil hem esas yönünden, somut norm denetimi kapsamında ise sadece esas yönünden denetleme yetkisine sahiptir. Anayasa Mahkemesi, 23 Ocak 2020 tarihinde verdiği ilk karardan başlayarak bugüne kadar toplam 43 kararda 153 ayrı hükmü incelemiş ve bunların yaklaşık olarak %40’ını iptal etmiştir. Mahkemenin verdiği kararlarda dikkat çeken bir diğer husus ise oybirliği ile verdiği kararların oyçokluğu ile verdiği kararlardan daha az sayıda olmasıdır. Bu çalışmada Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin hukuki niteliği, kapsamı, mahfuz alan oluşturup oluşturmadığı, normlar hiyerarşisindeki yeri gibi üzerinde tartışılan konular ve Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan denetimin şekilleri, türleri, Mahkemenin verdiği kararların istatistiki verileri ve tespit edilen önemli kararlar incelenmiştir.