Kopya ve mimesis ikiliğinde çağdaş mimaride taklit üzerine bir okuma

Abstract

Çalışmada, poiesis ve mimesis kavramlarının etimolojik ve felsefeye dayalı açılımlarından yola çıkılarak çağdaş mimarideki taklit eylemi üzerinden bir okuma gerçekleştirilmektedir. Bu okumada her ikisi de taklit anlamına gelen kopya ve mimesis arasındaki ayrım ve seçim konusunda bir farkındalığın oluşturulması amaçlanmaktadır. Mimesisin bir taklit olmasına rağmen bir kopya olmadığı vurgulanmaktadır. Sanayi Devrimi ile başlayan endüstri çağı yarattığı seri üretim ile kopya ürünler ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu üretim şekli pek çok alanda etkili olduğu gibi mimarlık alanında da etkili olmuştur. Özellikle 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’daki yıkık kentlerin yeniden hızlıca inşa edilmesi fikri yeni bir mimari akımın temellerini atmıştır. Modern Mimari, her ne kadar ortaya çıkış misyonunda “bugüne ait olan” anlamını barındırsa da bugün gelinen noktada kentlerdeki niteliksiz yapılı çevrenin başkahramanı olmuştur. Çalışmada çağdaş mimarinin böyle bir noktada bulunmasının nedeninin mimesis ile kopya arasındaki ayrımın iyi yapılamamasından; öz/anlam/yöntem yerine biçimsel/nesne olanın taklit edilmesinden kaynaklandığı düşüncesi üzerinde durulmaktadır. Dahası mimesis ve tekniğinin doğru kullanılması ile mimarlık alanında yeni bir farkındalık yaratılabileceği, kopya ürünlerin yerine özgün mimari ürünlerin tasarlanmasının birey, toplum ve ülke için iyileştirici öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Yapılı çevrenin insan psikolojisi ve davranışları üzerindeki etkisinin bu kadar önemli olması, birer taklit olsa da mimesis ve kopyanın yeniden okunmasını daha da anlamlı kılmaktadır. Mimesis hem mimarlık eğitimi hem de mimarlık eylemi için başarılı bir tasarım tekniğidir. Bu bağlamda, kopya ve mimesis kavramları üzerine kurulu bu metin mimarlık eğitimi, mimarlık eylemi ve mimari ürün tasarım yaklaşımı için eleştirel okuma sunmaktadır.