Władza parlamentu do stanowienia i interpretowania prawa – kontrowersje wokół wykładni autentycznej ustaw

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie kontrowersji wokół uprawnienia władzy ustawodawczej do dokonywania wykładni autentycznej w warunkach demokratycznego państwa prawnego i obowiązywania konstytucyjnych zasad: podziału władzy i legalizmu. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule postawiono następujące pytania: Czy argumenty na poparcie tezy o niedopuszczalności wykładni autentycznej ze względu na jej sprzeczność z zasadą podziału władzy i zasadą legalizmu są dostatecznie przekonywujące? Czy parlament może dokonywać interpretacji tworzonego przez siebie prawa za pomocą innych konstrukcji prawnych? W artykule zastosowano metodę analizy literatury przedmiotu, orzecznictwa sądowego oraz analizę dogmatyczno-prawną i metodę porównawczą. PROCES WYWODU: Zaprezentowano istotę wykładni autentycznej, by następnie przejść do wykładni autentycznej ustaw. Dokonano krytycznej analizy argumentów podnoszonych przeciwko zasadności funkcjonowania wykładni autentycznej w demokratycznym państwie prawnym. Przedstawione zostały również konstrukcje prawne uważane za postaci wykładni autentycznej ustaw. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Podnoszona współcześnie sprzeczność wykładni autentycznej z zasadą podziału władzy i zasadą legalizmu nie jest dostatecznie przekonywująca. Wydaje się, że jako postaci wykładni autentycznej mogą występować definicje legalne, preambuły i uzasadnienia projektów ustaw, chociaż niektórzy autorzy opracowań stoją na stanowisku, iż nie należy tych konstrukcji prawnych łączyć z pojęciem wykładni autentycznej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Problematyka wykładni autentycznej generuje wiele interesujących kwestii również w relacjach teorii prawa z dogmatyką prawa czy teorii prawa i orzecznictwa. To, czy definicje legalne, preambuły i materiały legislacyjne są postaciami wykładni autentycznej, zależy od przyjętych założeń badawczych.