Opieka formalna nad osobą starszą w ujęciu geragogiki – założenia koncepcyjne opieki wspierającej

Abstract

W dobie postępującego starzenia się społeczeństw opieka nad osobami starszymi staje się istotnym zagadnieniem gerontologicznym oraz ważnym obszarem zainteresowania nauk o wychowaniu. Kształtowanie właściwie sprawowanej opieki nad seniorami jest szczególnym wyzwaniem i zadaniem geragogiki. W artykule ukazano opiekę nad ludźmi starszymi jako przedmiot zainteresowań różnych dyscyplin naukowych, w szczególności geragogiki. Zasadniczą treść stanowi autorska koncepcja formalnej opieki wspierającej osoby starsze. W koncepcji wykorzystano założenia teorii: wsparcia społecznego, aktywności, wychowania do starości, gerotranscendencji, selektywnej optymalizacji i kompensacji. Odwołano się także do koncepcji pomyślnego i pozytywnego starzenia się. Tekst kończą wnioski i rekomendacje dla osób realizujących opiekę formalną osób starszych. Najważniejsze z nich wyrażają się w postulacie zadbania o profesjonalne przygotowanie opiekunów formalnych, którzy powinni posiadać stosowne kompetencje, obejmujące wiedzę z zakresu gerontologii, jak i umiejętności, oparte na metodycznym warsztacie pracy z osobami starszymi. Należy też wymagać, aby ich działania były zgodne z kulturą opieki nad człowiekiem starszym, zgodnie z którą – kierując się zasadą jego dobra – dąży się do zapewnienia jak najwyższej jakości życia oraz tworzy warunki do osiągnięcia dobrostanu. Opieka formalna nad ludźmi starszymi powinna być tzw. opieką wspierającą, opartą na wszystkich rodzajach wsparcia społecznego i zawierającą działania z zakresu wspomagania rozwoju.