DOĞU TİMOR’DA ÇATIŞMANIN DÖNÜŞÜMÜ: KORUMA SORUMLULUĞU VE HİBRİT BARIŞ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK

Abstract

Bu çalışma, uluslararası düzeyde gerçekleştirilen ve desteklenen çağdaş barış inşası pratiği içindeki dönüşümü incelemektedir. Günümüze değin gerçekleştirilen barış inşası modelleri, pratik ve kavramsal olarak ‘liberal barış’ yöntemini yansıtmaktadır. Liberal barış yöntemi, şiddetli çatışmaların ardından, bir siyasi topluluğun restorasyonuna veya yeniden oluşturulmasına yönelik adımları içermektedir. Ancak yeniden inşa etme ihtiyacı, yalnızca devlet kurumları düzeyinde değil; aynı zamanda sosyal ve politik ilişkilerin her alanında, özellikle de insanların gündelik yaşam düzeyini de ilgilendirmelidir. Liberal barış yöntemi, demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü vb. sistemleri Haiti, Bosna-Hersek, Afganistan ve diğer savaş sonrası devletlerde görüldüğü gibi, sürdürülebilir barışı yerleştirmede ve kurumsallaştırmada başarısız olmuştur. Bu nedenle çalışmada, savaştan çıkan toplumlarda barışın (ve güvenliğin, kalkınmanın, yeniden yapılandırmanın) dışsal ve yerel arasındaki ‘hibriditeye’ bağlı olduğu savunulmaktadır. Çalışmada barış inşasının ancak liberal ile yerel arasındaki etkileşimle başarılı olabileceği, Birleşmiş Milletlerin (BM) Doğu Timor müdahalesi örneği üzerinden gösterilmektedir. Dolayısıyla çalışmada ‘hibrit barış’ yaklaşımının, uluslararası normlar, çıkarlar, yerel katılım ve kimlik biçimleri arasındaki ilişkiyi temsil etmesi nedeniyle, çatışma dönüşümünde sürdürülebilir barışı sağlayabileceği ileri sürülmektedir.