SOSYO-EKONOMİK SONUÇLARI AÇISINDAN 1935 ERDEK-MARMARA ADASI DEPREMİ

Abstract

Deprem kuşağında yer alan Türkiye’de meydana gelen sarsıntıların bir kısmı insan ve mal kaybına neden olabilmektedir. Nitekim 4 Ocak 1935 Cuma günü merkez üssü Balıkesir’in Erdek ilçesine bağlı Marmara Adası olan 6,4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Çevre il ve ilçelerden de hissedilen bu deprem sonucunda birçok kişi yaralanırken resmi rakamlara göre 5 kişi hayatını kaybetti ve 600 bina da hasar gördü. Deprem en çok Marmara Adası nahiyesine bağlı köyleri etkiledi. Depremin artçı sarsıntılarının günlerce devam etmesi bölgedeki yıkımın etkisini artırdı. Bölgede kış koşullarının ağır geçmesi, fırtına, yağmur ve soğuk hava yardım faaliyetlerini olumsuz yönde etkiledi. Depremzedeler önce çadırlarda daha sonra da kendileri için yapılan barakalarda iskân edildiler. Deprem bölgesinden Erdek Kaymakamı Esat Bey aracılığıyla elde edilen bilgiler Dâhiliye Vekâleti, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti ve Hilali Ahmer Cemiyeti Genel Merkezi’yle telgraf yoluyla paylaşıldı. Balıkesir valiliğinin koordinasyonuyla depremzedelere iaşe, ibate, iskân ve evlerin tamirinin gerçekleştirilmesi için bir yardım komitesi oluşturuldu. Komisyon Bandırma’yı kriz merkezi haline getirerek deprem bölgesine yardım sevkiyatını gerçekleştirdi. Ayrıca Dâhiliye Vekâleti Teftiş Heyeti Reisi İbrahim Sabri Çıtak’ı, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti de Başmüfettiş Dr. Fuad Sorağman’ı incelemeler yapmak üzere bölgeye gönderdi. Her iki müfettiş bölgede yaptıkları gözlemlerini ve yardım faaliyetlerini raporlar halinde ilgili bakanlıklara sundular. Bu çalışmada söz konusu teftiş raporları, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA) Belgeleri ve dönemin gazetelerinden yararlanılarak depremin sosyo ekonomik sonuçları üzerinde duruldu.