İNGİLİZ OYUN YAZARI VE ELEŞTİRMEN RICHARD PATRICK BOYLE DAVEY’İN 19. YÜZYIL TÜRK TİYATRO VE SAHNESİNE DAİR İZLENİMLERİ

Abstract

Tiyatro, tarihi antik çağlara kadar uzanan bir sanat dalıdır. Kadim geçmişinin yanı sıra hareketli ve dinamik bir yapı arz etmesi tiyatroyu ilgi çekici kılmıştır. Tiyatronun popülaritesini arttıran bir diğer husus da umumiyetle canlı performansa dayalı olarak doğrudan toplumu ilgilendiren meseleleri sahneye taşımasıdır. Bu aynı zamanda sahne ile seyirci arasındaki karşılıklı etkileşimi mümkün kılan bir durumdur. Bütün bu özellikleri göz önüne alındığında tiyatronun Türkiye sahne tarihi içerisinde de önemli bir yer işgal ettiği söylenebilir. Bu makalede de kadim bir geçmişe sahip Türk tiyatro ve sahnesinin kısa ama dikkat çekici bir kesitinden söz edilmiştir. Bu konuda örneklem olarak seçilen dönem 19. yüzyıldır. Ayrıca bahse konu olan yüzyılda Türk tiyatro ve sahnesinde yaşanan gelişmeler önemli ve başarılı bir İngiliz oyun yazarı ve eleştirmen Richard Patrick Boyle Davey’in bakış açısıyla okuyucuya sunulmuştur. Dolayısıyla burada amaç Batılı bir oyun yazarının Türk tiyatrosuna dair kanaatlerini değerlendirmek ve analiz etmektir. Bu sayede Türkiye ile Avrupa arasında bir mukayese de yapılmış olacaktır. Diğer taraftan bütün bu değerlendirmeler yapılırken yerli kaynaklardan da yararlanılmıştır. Böylelikle karşılaştırmalar yapılarak tek taraflı bir yaklaşım geliştirmekten kaçınılmaya çalışılmıştır. Sonuç itibarıyla bu çalışma, Avrupalı bir sanatsever yazarın Türk tiyatrosunun belirli bir dönemde yaşadığı serüveni nasıl yorumladığını anlatmak maksadıyla kaleme alınmıştır.