The Relationship Between Parental Attitudes and Prosocial and Antisocial Behaviors in Young Team Athletes:Cross-Sectional Research

Abstract

Amaç: Bireyin davranışlarını belirleyen en önemli etkenlerden birinin aile olduğu bilinmektedir. Buradan hareketle bu çalışmanın amacı, genç takım sporcularında algılanan anne-baba tutumları ile prososyal ve antisosyal davranış ilişkisinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, ilişkisel tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmaya farklı spor branşlarından (futbol, voleybol, basketbol, hentbol) 13-17 yaş (X: 14,11±1,35), 156 erkek, 91 kadın olmak üzere toplam 247 genç sporcu katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Sporda Prososyal ve Antisosyal Davranış Ölçeği ve Çocuk Yetiştirme Tutumları Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra Pearson korelasyon katsayısı tekniği, tek yönlü varyans tekniği ve bağımsız gruplar için t-testi analizinden yararlanılmıştır. Bulgular: Genç takım sporcularının rakip ve takım arkadaşlarına yönelik prososyal davranış ortalamaları, antisosyal davranış ortalamalarına göre yüksektir. Çocuk yetiştirme tutumlarında ise kabul/ilgi alt boyutlarının, sıkı denetim/kontrol alt boyut ortalama puanlarından yüksek olduğu tespit edilmiştir. Prososyal ve antisosyal davranışlarda branşa ilişkin yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçlarına göre spor branşları açısından anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Çocuk yetiştirme tutumları ile sporda prososyal ve antisosyal davranış alt boyutları arasındaki korelasyona göre ise prososyal ile baba kabul/ilgi arasında, antisosyal ile anne sıkı denetim/kontrol ve baba sıkı denetim/kontrol arasında anlamlı düzeyde pozitif yönde ilişki saptanmıştır. Cinsiyet değişkeninin sporda prososyal ve antisosyal davranışlar üzerinde etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca yaş arttıkça hem prososyal hem de antisosyal davranışta artma olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Kabul/ilgi boyutunda yer alan anne-babaların çocuklarının, sporun içerisinde prososyal davranışlar sergiledikleri söylenebilir.