Girişimsel İşlemler Öncesi İmzalatılan Aydınlatılmış Onam Formları İle İlgili Hasta Algı Düzeyinin Belirlenmesi

Abstract

Girişimsel işlem öncesi aydınlatılmış onam formlarının taraflardan biri olan hasta gözünden ne anlama geldiği, anlaşılabilirlik düzeyi, onaylarken ki bilinç düzeyinin ne olduğu, eğitim durumu ile ilişkisi ve bunu geliştirilebilmesi için yapılacak adımların tespitine katkı sağlamak amacı ile yapılmıştır. Böylelikle hasta hakları kapsamında yasal zorunluluk olan bilgilendirme ve onamın alınma işlemin en doğru şekilde gerçekleşmesine katkı sağlayarak hem hastalar bu uygulama özelinde anlaşılabilirliğin artarak maximum fayda sağlayacak hem de doğru bilgilendirme şekli ve onam içeriğiyle bilgilendirme yaparak onamı alan hekimin yasalar karşısında güvence altına alınma seviyesi bir kat daha artmasına neden olacaktır. Bu çalışma tamamlayıcı tipte olup Samsun il merkezinde yar alan iki hastanenin cerrahi kliniklerinde girişimsel işlem uygulanacak gönüllü 268 kişi ile yüz yüze görüşülerek anket uygulaması yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; girişimsel işlem öncesi onam formu imzasının %55,6’sından hemşire tarafından, %28,7’si ise sekreter tarafından alındığı ortaya çıkmıştır. Çalışmaya katılanların yaklaşık % 21’i işlem öncesi müdahaleye istemedikleri takdirde onay vermeyeceklerini bilmedikleri görülmüştür. Katılımcıların yaklaşık %23’nün anlatılanları ya hiç ya da kısmen anlamadıkları, yeterli bilgilendirme yapılmadığını düşünenlerin oranlarına bakıldığında ise %18.9 ile eğitim düzeyi okuryazar seviyesinde olduğu görülmüştür. Aydınlatılmış onam formunda hastaların anlamını bilmediği kelimeler olup olmadığı sorulduğunda, tüm yaş guruplarının %30,6’sı okuryazar hastalar arasında bu oran %45,9 a kadar yükseldiği tespit edilmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde girişimsel işlem öncesi bilgilendirmelerin ve onam formlarının daha anlaşılır ve her eğitim düzeyine uygun hale getirilmesi için çalışmaların yapılmasının gerektiğini göstermektedir.