NECİP FAZIL KISAKÜREK’İN “BEN” ŞİİRİNDE BENLİK SORGULAMASI

Abstract

Benlik / Benlik algısı (self-concept), insanın kişiliğinin en önemli yapı taşını oluşturur. “Bu benliğin merkezinde ise, bir içsel varlık / çekirdek bulunmaktadır. Bu içsel varlık / çekirdek ya da öz ben (gerçek ben) çevresi ile sürekli bir etkilesim içerisindedir.” (Bayat, 2003: 2). “Benlik, bireyin kişiliğine ilişkin kanıları kendini algılayış biçimi olarak özetlenebilir. Kişiyi yönlendiren, biçimlendiren bir ögedir.” (Aslan, 1992: 7). Bireyin benlik algısı üzerine Psikanalizin önemli temsilcilerinden Sigmund Freud’un önemli tespitleri vardır. “Freud, çatışmanın önceleri ahlaki değerler arasında olduğu üzerinde düşünmesine rağmen, sonra çatışmanın bireyin iç dünyasında, benlik-alt benlik-üstbenlik arasında olduğunu ortaya koyar. Burada, alt benliğin dürtü ve isteklerine karşı denge kurmaya çalışan benlikte zayıflama olur. Sonuçta, bilinç dışı dürtülerin gücü artmasıyla benlik ile alt benlik arasında çatışma ortaya çıkar.” (Karabulut, 2013: 150) İnsandaki çatışmalar ve bunaltı (anksiyete), benlikteki tehlikeli durumu yansıtarak savunma mekanizmalarının harekete geçmesine zemin hazırlar