Z kuşağının sürdürülebilir tüketim davranışını etkileyen faktörlere yönelik keşifsel bir araştırma

Abstract

Dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan sel felaketleri, orman yangınları, balıkçılığın bitmesi, orman arazilerinin yok olması gibi iklim krizinin olumsuz etkileri, mevcut üretim ve tüketim anlayışının artık sürdürülemez olduğuna işaret etmektedir. Baskın Sosyal Paradigmanın etkisi altındaki geleneksel işletme anlayışı, dünyanın sınırlı kaynaklarını kar maksimizasyonu amacıyla tüketmiştir. Fakat bu baskın anlayış, bilinçli tüketiciler ve Z jenerasyonunun tüketim alışkanlıklarındaki değişimi yakalayamamış ve demode olmuştur. Günümüzde, bilinçli tüketiciler ve Z Kuşağı, işletmelerin olumsuz dışsallıklarını en aza indirmelerini ve ekonomik çıkarlardan çok, çevresel ve sosyal amaçlara katkıda bulunmalarını beklemektedir. Bu çalışma, Z kuşağı temsilcisi üniversite öğrencilerinin, sürdürülebilir tüketim davranışını etkileyen değişkenlerdeki boyutları belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak, İstanbul’daki üniversite öğrencilerinden yüz yüze anket yöntemiyle veriler toplanmıştır. Veriler analiz edilirken, veri, önce keşifsel faktör analizine, daha sonra doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Daha önceki çalışmalardan farklı olarak, bu çalışma, sürdürülebilirliğin sosyal boyutunu içeren değişkenlerle birlikte, sürdürülebilir tüketim davranışını etkileyen unsurların, dokuz boyuttan oluştuğunu belirlemektedir. Bu boyutlar; çevresel ve sosyal endişeler, çevresel ve sosyal problemlere yönelik ciddiyet algısı ve sorumluluk algısı, çevresel ve sosyal problemler hakkındaki bilinç seviyesi, ülke imajı, ağızdan ağıza iletişimin etkisi, sosyal normlar, sürdürülebilir tüketime yönelik tutum ve niyetten oluşmaktadır.