TÜRKİYE VE İSVİÇRE GENEL SAĞLIK SİGORTASI SİSTEMLERİNİN KIYASLANMASI VE TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR MODEL ÖNERİSİ

Abstract

Genel saglik sigortasi (GSS) sistemlerinin isleyisleri ve finansmanlari ulkeden ulkeye farklilik gostermektedir. Bir GSS modeli belirlenirken goz onunde bulundurulmasi gereken en temel konular ise o ulkedeki; kisi basina dusen milli gelir, nufus ve kayitli calisan nufus, toplumun yapisi, yonetim maliyetleri, adil katilim ve esit faydalanma imkâni, sigortali davranislari, saglik hizmet saglayicilarinin davranislari ve bunlara uygun finansman modeli secimidir. Calismada Gayri Safi Yurt Ici Hasilasi (GSYIH) seviyeleri birbirine yakin olan Isvicre ve Turkiye’deki GSS sistemleri ayri ayri ele alinmistir. Iki ulkenin kisi basina dusen milli gelirleri, toplam ve kisi basina dusen ortalama saglik harcamalari, saglik hizmeti saglayicilari ve saglik hizmeti saglayan insan kaynagi verileri incelenmistir. Iki ulkenin demografik yapilari, yaslanma verileri, is gucu katilim oranlari ve kayit disi ekonomi istatistikleri karsilastirilmistir. Bu veriler isiginda yapilan degerlendirmede Isvicre GSS sisteminin daha kuvvetli bir temeli oldugu ve daha surdurulebilir bir yapisi oldugu kanisina varilmistir. Ayrica Turkiye’nin bugunden 2050 yilina kadar gecirecek oldugu nufus degisimlerini Isvicre’nin son 70 senede gecirmis oldugu anlasilmistir; bu sebeple Isvicre’nin son 70 senedeki reformlarinin Turkiye icin iyi bir ornek teskil edecegi ongorulmustur. Turkiye’deki GSS’nin finansman yetersizligi sorununun yaslanan nufus, dusuk olan is gucu katilim orani ve yuksek kayit disi ekonomi oranina bagli oldugu sonucuna ulasilmistir. Sonuc olarak Isvicre GSS sistemini temel alan, Turkiye’deki mevcut GSS sisteminin de kuvvetli yanlarini alan harmanlanmis yeni bir GSS modeli onerilmistir. Calisma sonucunda getirilen model onerisinin; is gucu katilim oranini arttiran ve kayit disi ekonomiyi azaltan cozumleri ile Turkiye’ye uzun vadede surdurulebilir bir sistem olusturacagi ongorulmustur.