Metalaşmış Feminizm Kadınları Güçlendirir mi? 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü Reklamlarının Feminist Eleştirel Söylem Analizi

Abstract

Turkiye’de sirketler, hem feminist hareketlerin daha gorunur olmasi hem de kadinlarin isgucune daha fazla katilmalarina bagli olarak alim guclerinin artmasiyla birlikte, toplumsal cinsiyet esitligi konularinda daha fazla caba gosterir ve reklam kampanyalarinda kadinlarin toplumsal konumlarini destekleyici ve guclendirici mesajlara agirlik verir hale geldiler. Kadinlarin reklamlarda temsilleri de zaman icerisinde donusume ugradi; daha onceleri edilgen, seksi, anac, fedakâr gibi ataerkil kadin temsillerinin yerini gunumuz reklamlarinda aktif, guclu, bedeniyle barisik, ozguveni yuksek, ekonomik guce sahip, kendi hayatini kendi yoneten kadin temsilleri almaya basladi. Ancak, piyasa ekonomisi ve tuketim kulturuyle hemhal sirket feminizminin kadin haklari mucadelesine ne denli katki sundugu tartismali bir konu. Reklamlarda karsimiza cikan “guclu kadin” soyleminin nasil insa edildigi incelenmeyi hak ediyor. Bu calismanin savi, sirket feminizminin feminist mucadeleyi metalastirdigi ve gunumuz reklamlarinda sunulan “guclu kadin” temsillerinin kadinlardan ziyade marka imajini guclendirmeyi amacladigidir. Calisma, Turkiye’de cesitli firmalarin 8 Mart Dunya Emekci Kadinlar Gunu icin hazirladiklari reklam filmlerini feminist bir perspektifle, elestirel soylem analizi araciligiyla inceleyerek, sirketlerin kadinlarin guclendirilmesine iliskin hangi soylemsel stratejileri kullandiklarini ve soylemlerinin feminist mucadeleyle ne kadar uyumlu oldugunu ortaya koymayi amacliyor. Toplumsal cinsiyet rollerine iliskin kalipyargilara karsi cikan metinler olarak incelenen filmlerin bazilarinda, yuzeysel bir feminizm sunuldugu bazilarinda ise kalipyargilara karsi cikilir gibi gorulurken aslinda geleneksel rollerin yeniden uretildigi goruluyor.