Ջրամատակարարման համակարգերի արդյունավետ օգտագործման հիմնահարցերը ՀՀ-ում

Abstract

Վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսների խնայողության և շրջակա միջավայրի պահպանության համար կարևոր նշանակություն ունի ինքնահոս ջրամատակարարման համակարգերի վրա փոքր հզորության հիդրոէլեկտրակայանների նախագծումը և կառուցումը, Հոդվածում առաջարկվում է ՀՀ Շիրակի մարզում Սարալանջ համայնքի վարչական տարածքի «Մանթաշի ջրամբար Արթիկ քաղաքի ջրի մաքրման կայան» ջրատարի 2170մ նիշի հատվածում կառուցել փոքր հզորությամբ հիդրոէլեկտրակայան: Արթիկ քաղաքի ջրամատակարարումն իրականացվում է Մանթաշի ջրամբարից, որը կառուցված է Մանթաշ գետի կիրճում, մոտավորապես 2600մ նիշի վրա: Ջրամբարը առաջացել է 36մ բարձրությամբ և 8,2 մլն.մ3 ծավալով հողային պատվարի միջոցով: Ջրամբարը նախատեսված է Արթիկ քաղաքի և Արթիկի շրջանի մի շարք գյուղերի ջրամատակարարման համար: Բացի այդ ջրամբարն օգտագործվում է Արթիկի շրջանի մի շարք գյուղերի հողերի ոռոգման համար: Ջրամբարի տարեկան օգտակար ծավալը կազմում է 22 մլն.մ3: Առաջնահերթ սպառումը համարվում է ջրամատակարարումը: Այդ պատճառով ջրի պահանջը գրեթե լիովին բավարարվում է անկախ տարվա ջրատվությունից: Большое значение для экономии топливно-энергетических ресурсов и охраны окружающей среды имеет проектирование и строительство ГЭС малой мощности на самотечных системах водоснабжения. В статье предлагается построить гидроэлектростанцию малой мощности на участке 2170 м водопровода «Манташское водохранилище Артикская городская водоочистная станция» в административном районе Сараланджского муниципалитета Ширакского марза РА. Водоснабжение города Артик осуществляется из Манташского водохранилища, построенного в ущелье реки Манташ, примерно на высоте 2600 м. Водохранилище образовано земляной дамбой высотой 36 м и объемом 8,2 млн м3. Водохранилище предназначено для водоснабжения города Артик и ряда сел Артикского района. Кроме того, водохранилище используется для орошения земель ряда сел Артикского района. Годовой полезный объем водохранилища составляет 22 млн м3. Основное потребление – водоснабжение. Таким образом, потребность в воде удовлетворяется практически полностью, независимо от расхода воды в течение года. The design and construction of small capacity hydroelectric plants on self-flowing water supply systems plays important role in saving energy resources and protecting the environment. In the scope of the article, it is proposed to build a smallcapacity hydroelectric power plant in the 2170th meter of the section of “the Mantash Reservoir Artik City Water Treatment Plant”, which is located in the area of Saralanj Municipality of Shirak region, RA. Artik city's water supply is provided by the Mantash reservoir, which is built in the Mantash river gorge, at approximately 2600th meter. The reservoir was formed by an earth dam with a height of 36 m and a volume of 8.2 million m3. The reservoir is intended for the water supply of Artik city and a number of villages of Artik region. In addition, the reservoir is used to irrigate the lands of a number of villages in the Artik region. The annual useful volume of the reservoir is 22 million m3. The primary consumption is considered to be water supplying. Therefore, the water demand is almost completely satisfied regardless of the water flow of the year.