Changes in thermal and precipitation conditions in Poland in 1971–2010

Abstract

Abstract Changes in thermal and precipitation conditions in Poland in 1971-2010. The article presents changes in thermal and precipitation conditions on Polish territory in the years 1971- -2010 based on data from six meteorological stations (Koszalin, Olsztyn, Poznań, Lublin, Opole and Kraków). These data concern the monthly average air temperature, precipitation and the number of days with precipitation per month. Based on the analysis of changing trends in the study of meteorological elements, authors observed an increase in the mean annual air temperature of about 0.9°C over 10 years in all localities. In contrast, trends in the average monthly air temperatures were characterised by temporal and spatial variation. As a result of the increase in temperature, there was a change in the dates signifying the beginning and the end of the thermal periods: farming (OG), vegetation (OW), intensive vegetation (OIW) and maturation or thermal summers (OD/L). A tendency for these periods to start earlier was noted. Statistically significant changes were found for the following periods: vegetation in Koszalin and Olsztyn, intensive vegetation at all stations and thermal summer only in Lublin. An increasingly later end to these periods was noted, and statistically significant trends were found for the dates of the end of the following periods: maturation (thermal summer) at all stations except Opole, intensive vegetation in Poznań and Lublin and vegetation in Lublin and Opole. Seasonal and monthly precipitation totals in the years 1971-2010 were characterised by cyclicality. Significant upward trends were found only in the case of monthly precipitation totals in August in Koszalin and the sum of precipitation in the cooler half of the year in Poznań. In contrast, there was more days with precipitation at all stations included in the study, but the statistical significance of trends varied by location. Changes in thermal and precipitation conditions were accompanied by, among other factors, an increase in temperature, changes in the length of thermal periods and an increase in the frequency of rainfall. All of this is important information for the agricultural sector regarding changing crop conditions Streszczenie Zmiany warunków termiczno-opadowych w Polsce w latach 1971-2010. W pracy przedstawiono zmiany warunków termiczno-opadowych na obszarze Polski w latach 1971-2010 na podstawie danych z sześciu stacji meteorologicznych (Koszalin, Olsztyn, Poznań, Lublin, Opole i Kraków). Dane te dotyczyły średniej miesięcznej temperatury powietrza, miesięcznych sum opadów oraz liczby dni w miesiącu z opadem. Na podstawie analizy trendów zmian wykorzystanych w opracowaniu elementów meteorologicznych stwierdzono wzrost średniej rocznej temperatury powietrza o ok. 0,9°C w ciągu 10 lat we wszystkich miejscowościach. Zauważono, że trendy zmian średniej miesięcznej temperatury powietrza charakteryzowały się zróżnicowaniem czasowym i przestrzennym. Na skutek wzrostu temperatury zmienił się przebieg dotychczasowych dat początku i końca oraz długości okresów termicznych: gospodarczego (OG), wegetacyjnego (OW), intensywnej wegetacji (OIW) oraz dojrzewania, czyli termicznego lata (OD/L). Zauważono tendencje do wcześniejszego rozpoczynania się tych okresów. Istotne statystycznie zmiany stwierdzono w przypadku okresów: wegetacyjnego w Koszalinie i Olsztynie, intensywnej wegetacji na wszystkich stacjach, a termicznego lata tylko w Lublinie. Zauważono również coraz późniejsze kończenie wymienionych okresów, a istotne statystycznie trendy stwierdzono w przypadku dat końca okresów: dojrzewania (termicznego lata) na wszystkich stacjach oprócz Opola, intensywnej wegetacji w Poznaniu i Lublinie oraz wegetacji w Lublinie i Opolu. Sezonowe i miesięczne sumy opadów w latach 1971-2010 cechowały się cyklicznością. Istotne trendy wzrostowe stwierdzono tylko w przypadku miesięcznych sum opadów w sierpniu w Koszalinie i sum opadów półrocza chłodnego w Poznaniu. Więcej dni z opadem zauważono na wszystkich stacjach uwzględnionych w opracowaniu, ale istotność statystyczna trendów zmian była zróżnicowana przestrzennie. Zmiany warunków termiczno- -opadowych przejawiające się m.in. we wzroście temperatury, zmianach długości okresów termicznych oraz wzroście częstości opadów stanowią ważną informację dla sektora rolniczego o zmieniających się warunkach uprawy roślin