KAZAKÇA RUSÇA DİL İLİŞKİLERİNİN EDİLGENLİK KATEGORİSİNE ETKİSİ

Abstract

Bugün geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Türk dillerinin pek çok üyesi bulunmaktadır. Bu üyeler aynı dil ailesinden olmalarına rağmen birbirlerinden farklılaştıkları noktalar vardır. Bazen bu farklılıkları açıklamak için Türk dillerinin yayıldıkları coğrafyalarda çeşitli dillerle kurdukları dil ilişkilerini göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Kazakça üç yüzyıla yakın bir süredir Rusça ile etkileşimde bulunmaktadır. Coğrafi, ticari, siyasi vb. çeşitli sebeplerle Kazak ve Rus toplumu ve dolayısıyla dilleri arasındaki bu uzun soluklu etkileşim iki dilliliği de beraberinde getirmiştir. İki dillilik, Rusça ve Kazakça arasındaki ilişkiyi daha da derinleştirerek baskın dil konumundaki Rusçadan Kazakçaya çeşitli dil bilgisel düzeylerde kopyalamaların yapılmasını arttırmıştır. Basit sözcük kopyaları en kolay kopyalanan katman iken biçim bilimsel ve söz dizimsel unsurların kopyalanması yoğun bir dil ilişkisine işaret etmektedir. Bugün Kazakçada Rusçadan yapılmış pek çok genel ve seçilmiş kopyaların olması dil ilişkisinin yoğunluğuna işaret etmektedir. Bu makalede dil ilişkileri bağlamında Rusçanın Kazakçadaki edilgenlik kategorisini ne derece etkilediği ve ne gibi farklılıklara sebep olduğu incelenmiştir.