Kuva-yı Milliye’den Düzenli Orduya Geçiş Süreci Gelişmeleri ve Birinci İnönü Savaşı’na Etkileri

Abstract

Bu calismanin amaci isgale ugrayan Anadolu topraklarinda gerceklestirilen bagimsizlik savasina giden surecin baslangicini incelemektir. Turk halkinin mucadelesini, Turk Kurtulus Savasini (Istiklal Harbini) anlatan yayinlarin ve dokumanlarin analizi, bu calismanin arastirma yontemini olusturmustur. Kuva-yi Milliye olarak adlandirilan olusum, bolgesel kurtulus icin bir araya gelmis vatansever insanlarin kurdugu ve merkezi bir komutanliga bagli olmayan silahli direnis gruplaridir. Bir cesit gerilla savasi uygulayan, genellikle kendilerini emir komuta eden liderlerinin ya da yasadiklari bolgelerin adi ile anilan bu kuvvetler, baslangicta isgal kuvvetlerine ciddi zararlar vermistir. Buyuk Millet Meclisi’nin acilisindan itibaren askeri harekâta yonelik uygulamalar hayata gecirilmeye baslanmis, bu dogrultuda Kuva-yi Milliye’nin sonlandirilip duzenli orduya gecis karari alinmistir. Duzenli ordu saflarina katilmayi reddeden Cerkez Ethem isyan etmis, tum uyari ve gorusmelere ragmen bu girisimi baris yoluyla cozulememistir. Bati ve Guney Cephelerine bagli birliklerden olusan bir takip kuvveti ile Kuva-yi Seyyare’ye karsi baslatilan harekât, isyancilarin saf disi birakilmalari, bazilarinin teslim olarak duzenli ordu saflarina katilisi ve bir bolumunun de Cerkez Ethem ile beraber Yunan ordusuna siginmasiyla sonuclandirilmistir. Bu gelismeleri bir firsata cevirmek isteyen Yunan Kucuk Asya ordusu 6 Ocak 1921 gunu ileri harekâta gecerek Inonu’ye ulasmistir. Şiddetli muharebelerin yasandigi Inonu’de yer yer Turk mevzilerini ele geciren Yunan birlikleri, takviye kuvvetlerinin gelmemesi ve Turk askerlerinin savunma hattinda guclu direnisi nedeniyle 10/11 Ocak’tan itibaren eski mevzilerine geri cekilerek savasi sonlandirmistir. Bati Cephesinde Yunan ordusuna karsi icra ettigi ilk muharebeden galip cikan duzenli ordu birliklerinin bu basarisi gelecek savaslar icin umut vermis ve tum ulusun moralini yukseltmistir.