ÇİN’İN KÜRESEL EGEMENLİK YARIŞINDA KONFÜÇYÜS ENSTİTÜSÜ VE KÜRESEL ŞİRKETLERİN ÖNEMİ

Abstract

II. Dunya Savasindan gunumuze, ulusal ve kuresel egemenlik uzerinde Sivil Toplum Kuruluslari ve Kuresel Şirketlerin artan baskisi ile karsi karsiyayiz. Bu kurumlar dunya egemenligine gidilen yolda onemli yapi taslarindan olmustur. Soz konusu kurumlar araciligiyla herhangi bir devlet kolayca baski altina alinabilmekte ve kuresel amaclar kamufle edilebilmektedir. Siyasi gucun basarili olmadigi noktada devreye STK ve kuresel sirketler sokulmaktadir. Sadece degisim olarak degil ayni zamanda olasi bir degisime zemin hazirlanmasi surecinde bu kurumlar devreye girmektedirler. Ozellikle ABD ve AB uzun zamandir ulusal amaclarini gerceklestirmede kuresel sirket ve STK’lari yogun olarak kullanmakta ve bu kurumlar araciligiyla dunyanin her yerinde karsimiza cikmaktadir. STK’lar Batili degerlerini diger ulkelere tasima gorevini ustlenirken, sirketlerde Batili ulkelerin yeni somurgeci temsilcileri olmustur. Son yillarda ABD-Cin arasinda yasanan ticaret savaslarinda, ABD’nin siyasi baski araclarinin yani sira kuresel olcekte faaliyetlerde bulunan Amerikan sirketlerini de bu savasin icine suruklemeye calismasi sirketlerin onemini gostermesi acisindan somut bir ornektir. Cin, son yillarda hem Konfucyus Enstitulerini daha etkili kullanmaya baslayarak ve hem de guclenen ekonomisinin bir sonucu olarak sahip oldugu sirketler araciligiyla kuresel rekabette yer almakta, gerektiginde yabanci sirketlerle ortakliklar kurarak veya satin almalar yaparak eksikligini gidermeye calismaktadir. Cunku siyasi alana tasinamayan ekonomik basarilarin kuresel yarista ciddi bir katkisi olmayacaktir. Bu nedenle Cin, ekonomik basarilarini daha degerli kilabilmek icin yumusak gucunu kurumlarla artirmaya calismaktadir. 2000’li yillarla birlikte ekonomik olarak ABD’nin karsisina cikan Cin’in zayif oldugu siyaset alaninda girisimlerini arttirarak simdilik yumusak bir sekilde yuruttugu mevcut rekabeti daha radikal bir sekle donusturmesi muhtemeldir.