{"title":"AUTHORITY OF PUBLIC ENTERPRISES TO REGULATION OF TARIFF","authors":"Orçun Ki̇remi̇tci̇","doi":"10.52836/sayistay.1224987","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Kamu işletmeleri, kamu kaynakları ile kurulsalar da kısmen veya tamamen özel hukuk hükümlerine tabi faaliyet göstermektedirler. Dolayısıyla, kamu işletmelerince görülen hizmetler karşılığı alınan bedellerin niteliği ve sınırları açısından net bir yargıya varmak mümkün değildir. Çalışmamızda, kamu işletmelerinin fiyat tarifelerini belirleme yetkileri, bu yetkinin sınırları, aynı hizmetin farklı bedeller karşılığında görülüp görülemeyeceği hususları idare hukuku esasları çerçevesinde irdelenmiştir. Verimlilik ve karlılık esasıyla görülen iktisadi kamu hizmetlerinin bedeli kar içerebilir. Ancak karın hangi düzeyde olacağı somut durumun özelliğine göre değişebilmektedir. Bu somut durum kamu işletmesinin piyasada tekel konumunda olup olmaması kıstas alınarak belirlenmiştir. Kamu işletmesi tekel değilse rekabet ihlaline yol açmamak için piyasa düzeyinde kar etmelidir. Kamu işletmesi, piyasada tekelse de kar edebilir fakat kar miktarı; bakım, onarım, yenileme, Ar-Ge giderleri gibi kalemlerden ibaret olacağından, bu tutarlar kar olarak nitelense de geniş anlamda maliyettir. Hem tekelli hem de tekelsiz kamu hizmetlerinin bedeli her yararlanandan eşit miktarda alınır. Ancak, bir pozitif statü hakkı kapsamında yasal bir dayanak bulunuyorsa eşitlik ilkesine istisna olarak kamu işletmesi tarifeyi farklılaştırabilir veya kademelendirebilir.","PeriodicalId":288711,"journal":{"name":"Sayıştay Dergisi","volume":"204 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-04-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Sayıştay Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.52836/sayistay.1224987","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Kamu işletmeleri, kamu kaynakları ile kurulsalar da kısmen veya tamamen özel hukuk hükümlerine tabi faaliyet göstermektedirler. Dolayısıyla, kamu işletmelerince görülen hizmetler karşılığı alınan bedellerin niteliği ve sınırları açısından net bir yargıya varmak mümkün değildir. Çalışmamızda, kamu işletmelerinin fiyat tarifelerini belirleme yetkileri, bu yetkinin sınırları, aynı hizmetin farklı bedeller karşılığında görülüp görülemeyeceği hususları idare hukuku esasları çerçevesinde irdelenmiştir. Verimlilik ve karlılık esasıyla görülen iktisadi kamu hizmetlerinin bedeli kar içerebilir. Ancak karın hangi düzeyde olacağı somut durumun özelliğine göre değişebilmektedir. Bu somut durum kamu işletmesinin piyasada tekel konumunda olup olmaması kıstas alınarak belirlenmiştir. Kamu işletmesi tekel değilse rekabet ihlaline yol açmamak için piyasa düzeyinde kar etmelidir. Kamu işletmesi, piyasada tekelse de kar edebilir fakat kar miktarı; bakım, onarım, yenileme, Ar-Ge giderleri gibi kalemlerden ibaret olacağından, bu tutarlar kar olarak nitelense de geniş anlamda maliyettir. Hem tekelli hem de tekelsiz kamu hizmetlerinin bedeli her yararlanandan eşit miktarda alınır. Ancak, bir pozitif statü hakkı kapsamında yasal bir dayanak bulunuyorsa eşitlik ilkesine istisna olarak kamu işletmesi tarifeyi farklılaştırabilir veya kademelendirebilir.