Möhemmet Mehdiyev in "Turnaların İndiği Yerde" Adlı Romanında Kazan Tatar Gelenekleri

Abstract

Koklu bir gecmise ve zengin bir kulture sahip olan Kazan Tatarlarinin yasam tarzi, hayat sartlari ve doga kosullarini yansitan gelenekleri Tatar yazari Mohemmet Mehdiyev’in Tornalar Tosken Cirde adli romaninda en ince detaylari ile kaleme alinmistir. Romanda, Kazan Tatarlarinin yuzyillar otesinden gelen milli bayrami Saban Toyu’nun disinda, yerel ve ailevi geleneklerden de soz edilmistir. Saban Toyu bayrami, gunumuzde de kutlanan ve unutulmayan, yillar icerisinde icerigi degisen ancak ozunu, milli ruhunu yitirmeyen bir senliktir. Bazi Kazan Tatar gelenekleri farkli illere veya koylere ozgu, yani yereldir. Ornegin, “Cilek Ciyu” (Cilek Toplama) gelenegi cevresinde cilek olan koylerde, “Şel Beylev” (Şal Orme) gelenegi keci beslenen bolgelere has olup sinirli koylerde mevcuttur. “Soldatka Ozatu” (Askere Ugurlama) gelenegi ise Tatarlarin yasadigi her koyde yapilmaktadir. Zira 18 yasini bitiren her genc askere gidip vatani gorevini yerine getirmek zorundadir. Mohemmet Mehdiyev romaninda, ailevi geleneklerden de soz etmistir. Yazar, aile geleneklerinin tum aile fertlerini bir araya toplamakla kalmadigindan, soz konusu geleneklerin insanlarin hayatindaki etkisinden bahsetmistir. Kaybolan ve kaybolmaya yuz tutan bazi geleneklerin romanda yer almasi, Kazan Tatarlarini yakindan tanimak acisindan onemlidir. Ornegin; genclerin sonbahar ve kis aylarinda arkadaslarinin evine oturmaya gittigi “Avlak Oy” (Tenha Ev), kaybolan geleneklerden birisidir. Ayrica o gelenekleri goren buyuklerimiz de artik birer birer aramizdan ayrilmaktadir. Yeni neslin soz konusu eski gelenekleri sadece romanlardan ogrenme sansi vardir. Gelenekler, gecmisi gelecege baglayan bir koprudur ki, geleneklerin nesilden nesle aktarilmasi o milletin ozunun ve milli benliginin korunmasini saglar.