MUĞLA’DA DİYABET TANISI ALMIŞ HASTALARDA DİYABETİK AYAK EĞİTİM DURUMUNUN VE FARKINDALIĞININ İNCELENMESİ

Abstract

Amaç: Diyabetin kronik komplikasyonlarına bağlı gelişen diyabetik ayak ülserleri hastalar, aile bireyleri ve sağlık sistemine ciddi yükler getiren ve her türlü çabaya rağmen ekstremite kaybı ile sonuçlanabilen bir toplum sağlığı sorunudur. Diyabet hastalarında yaşamları boyu diyabetik ayak ülseri gelişme riskinin %15-25 olduğu göz önüne alındığında sorunun büyüklüğü açıkça görülmektedir. Bu nedenle amaç, ayak ülseri gelişmeden önce koruyucu tedbirler uygulamaktır. Çalışmamızda, hastanemiz Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Polikliniği’ne müracaat eden diyabetik hastaların diyabetik ayak farkındalığı ve diyabetik ayak eğitimi alma durumlarının araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel nitelikteki çalışmanın evrenini 78 diyabet hastası oluşturmaktadır. Sağlık politikalarının belirlenmesinde bölgesel özelliklerin önemli olduğu düşüncesiyle, hastanemiz Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Polikliniği’ne müracaat eden 78 diyabet hastasına diyabetik ayak eğitim durumu ve farkındalığı konusunda 15 soruluk bir anket değerlendirmesi yapılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların %84.6’sı (n=66) diyabetik ayak ülserine sahipti. Hastaların %74.4’ü (n=58) daha önce diyabetik ayak konusunu hiç duymadıklarını, diyabet eğitimi alan hastalar (%48.7, n=38) ise eğitimde diyabetik ayak konusundan bahsedilmediğini belirtti. Hastaların diyabetik ayak ve ayak bakımı hakkında spesifik bir eğitim alıp almadıkları sorgulandığında sadece %12.8’inin (n=10) eğitim aldığı, fakat %87.2’sinin (n=68) eğitim almadıkları tespit edildi. Ailelerin diyabetik ayak eğitimleri sorgulandığında ise %94.9’unun (n=74) herhangi bir eğitim almamış olduğu anlaşıldı. Sonuç: Çalışmamız sonucunda Muğla'da hastalar ve aile bireylerinde diyabetik ayak eğitimi alma sıklığı oldukça düşüktü, aynı zamanda bu konunun diyabet eğitiminin bir parçası olmadığı da ortaya kondu. Koruyucu sağlık uygulamaları açısından bakıldığında, ilk kez diyabet tanısı alan hastaların diyabet eğitimlerine diyabetik ayak ve korunma yöntemleri konusunun entegre edilerek, ailelerin de bu eğitimlere dahil olması çok önemlidir. Eski tanılı hastalar ve aileleri için ise diyabetik ayak eğitim toplantıları planlanması faydalı olacaktır. Ayrıca bilişim teknolojileri ve kitlesel iletişim araçlarının etkin kullanımı gözardı edilmemelidir.