Kil Dokuma ile Kültürel Mirası Geleceğe Aktarmak Üzerine Deneysel Bir Çalışma

Abstract

Anadolu’da unutulmaya yuz tutmus ve deneysel calismaya konu olan geleneksel dokumalar Anadolu’nun bes degisik yoresinden secilmis kulturel urunleridir. Bunlar; Siirt’te sal-sepik, Aydin’da kil dokuma, Bursa’da elmali oncek, Bayburt’ta ehram(ihram), Kastamonu’da Tosya Kusagi adi ile bilinen yoresel olarak gerek yasam alanlarinda gerekse giyim amacli kullanilan ozgun dokumalardir. Inceleme yapilan bu geleneksel orneklerin, hammaddesi kecinin ust ve alt ipliklerinden egrilmis ve bazilarinda yun karisimiyla uretilmis olan ipliklerdir. Lifler kirkim kili ve tabak kili olarak iki sekilde temin edilmektedirler. Yapisal durumuna gore cikrik veya kirmanla elde bukum islemi yapilmaktadir. El tezgahlarinda dokunan bu kumaslar, dokumacilarinin ifadesiyle; “lifler yagisli havalarda siserek suyu iceri almaz ve soguk gecirmezler. Sicak havalarda ise gozenekleri kapanarak hava sirkulasyonu saglar.” Buna dogal bir yalitim ozelligi vardir diyebiliriz. Bu nedenle geleneksel dokumalari onemli kilan ana ozellik; kil ve tiftik ipliklerin yapisal durumudur. “Ekose Kumas Uzerinde Keci Kilinin Gorsel Etkileri” adli tez calismasina konu olan arastirma; analizleri yapilarak guncel kullanima uygun tasarlanmis ve kulturel miras olarak aktarilmasi amaclanmis olan; degisik orneklerin hammaddelerinin ve dokuma yapilarinin incelenmesini kapsamaktadir. Bildiride hammaddenin ozelliklerini degerlendiren yeni dokuma urunlerini arastiran urun gelistirme ve istihdam yaratma amaci cercevesinde yorumlanan tasarim projeleri onerisi degerlendirilecektir. Bildiri bu somut oneri ve gorsel ornekleri kapsamaktadir.