Trabzon’un Sinemada Sunumu: Komedi Filmlerine Yönelik Bir Analiz

Abstract

Kişilerin hoşça vakit geçirmesinde etkili bir sanat dalı olan sinema, toplumların sosyolojik yapılarını ve kültürlerini kitlelere aktarmada önemli bir kaynaktır. Bu çalışmada Trabzon odaklı çekilen komedi filmlerinin yöresel kültürü ve insan tipolojisinin nasıl anlattığı üzerinde durulmuştur. Trabzon kültürünü ve insanını yansıtan unsurlar belirlenmiştir Trabzon şehrinin kültürel dinamikleri, toplumsal cinsiyet algısı, Trabzon halkının kişilik özellikleri, dili, el sanatları, yemekleri, kıyafetleri, spora ve folklara bakışı gibi unsurlar incelenmiştir. Çalışmada öncelikle anlatı analiziyle filmlerdeki bu özellikler ortaya konmuş. Ardından içerik analizi yapılarak hangi unsurun hangi filmde ne şekilde anlatımının yapıldığı ele alınmıştır. 2007 sonrasında çekilen Amerikalılar Karadeniz’de 2 (Tibet, 2007), Bizum Hoca (Acar & Okumuş, 2014), Emicem Hospital (Eraydın, 2016), Off Karadeniz (Dolay, 2010), Oflu Hoca’nın Şifresi (Kılıç, Oflu Hoca'nın Şifresi, 2014), Seni Seven Ölsün (Tabak, 2016), Sümela’nın Şifresi: Temel (Kılıç, 2011), Tepenin Uşakları (Eraydın, 2013) komedi filmleri ele alınmıştır. Bu kapsamda Trabzon’a ilişkin stereotip özelliklerin yeniden üretildiği görülmüştür. Küfürbaz ve asabi kişilik yapısı, kadınların çalışıp erkeklerin kahvehanede oturması gibi gündelik yaşam pratiklerine ilişkin göndermeler, dini anlayış, yemek kültürü, silaha, Trabzonspor ve hamsiye atfedilen özel değer birer değerden öteye geçmiş kalıp yargı olarak kendini göstermiştir.