CEMAL SÜREYA POETİKASINDA PALİMPSESTİK EKFRASİS

Abstract

Bu makale Cemal Süreya poetikası odağında, Süreya’nın Güzelleme şiirini ve Lev Kuleshov’un farklı kadın oyuncularla yaptığı çekimlerle imgesel bir kadını çizdiği yaratıcı anatomi kuramını metinlerarası bir okumayla ilişkilendirmek ve palimpsestik ekfrasise ve onun tesadüfiliğine işaret edecektir. Bu tesadüfiliğe işaret ederken öncelikle palimpsest ve ekfrasis kavramları ele alınacak ve açıklanacak, her iki kavramın metinlerarasılıkla olan ilişkileri incelenirken, farklı sanat alanlarındaki benzer bağlara sahip sanat eserlerine de yer verilecektir. Cemal Süreya ve Lev Kuleshov’un sürrealizme olan yakınlıkları ve kurgusallığa yaklaşımları ve sözü geçen iki eser arasındaki dolaylı ilişki palimpsest ve ekfrasis kavramları üzerinden kurulmaya çalışılacaktır. Kurulacak olan bu bağların kimi zaman silik ve dolaylı olarak karşımıza çıkması bahsedilen ilişkinin palimpsestik oluşundan kaynaklanmaktadır. Nihai olarak okurun birikimleriyle şekillenmiş belleğinin benzer rastlantısallıktaki deneyimlerini, farkındalık halinde tekrar gözden geçirmesi, terimsel ve çağrışımsal ilerleyen makalenin poetik ve ikincil amacıdır. Bundan dolayı zaman zaman bile isteye söyleşimci bir dile, bazen de şiirsel kelimelere yer verilecektir. Kuleshov’un gerçekleştirdiği çekim bir yangında yok olduğundan yönetmenin notlarına dayanılarak yapılmış bir reprodüksiyon görsel referans olarak kullanılacaktır.