{"title":"Bir kentsel mekânın işlevsel kalite analizi: Forum Mersin AVM örneği","authors":"Merve Deni̇z, Mehmet İnceoglu","doi":"10.55198/artibilimfen.1201206","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Kamusal mekânlar, hem kentin kullanıcıları hem de ziyaretçileri tarafından kullanılan mekânlardır. Bu mekânlardan biri ise ticari faaliyetlerin yapıldığı alışveriş alanlarıdır. Nitekim birçok toplum gereksinimlerini karşılamak için paranın icat edilmediği dönemlerde takas usulünü kullanmıştır. Fakat meydana gelen gelişmeler doğrultusunda ihtiyaçlar artınca sadece alma-verme ile yapılan ticaret yetersiz gelmiş ve paranın icat edilmesiyle birlikte alışveriş eylemi daha sistemli bir hal almıştır. Zamanla pazar yerleri kurulmuş ve yeni mekânlar inşa edilmiştir. Bu doğrultuda agoralar, Antik Yunan Dönemi’nin ilk planlı mekân kurgusu olarak varlığını sürdürmüştür. Devamında ise her toplum tarafından çeşitli yapı türleri oluşturulmuştur. Bilhassa Sanayi Devrimi ve ardından yaşanan modernleşme ile küreselleşme akımları bu noktada önem arz ederek tüketim kültürünü doğurmuştur. 19. yüzyıl ve sonrasında yaşanan teknolojik gelişmeler ile alışveriş eylemi önem kazanmış ve bununla birlikte toplumun sosyalleşme, kültürel aktivitelerde bulunma gibi farklı işlevlere ilgisi artmıştır. Bu durum çok katlı mağaza veya alışveriş yapılarının ön plana çıkmasına ön ayak olmuştur. Söz konusu yerler ise bireylerin sosyalleştiği ve vakitlerinin çoğunu değerlendirdikleri mekânlar durumuna gelmiştir. Dolayısıyla işlevsel olmaları önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı Forum Mersin Alışveriş Merkezi’nin işlevsel kalite analizini yapmaktır. Çalışma kapsamında öncelikle literatür taraması yapılarak alışveriş yapılarının tarihsel gelişim süreci açıklanmış ardından açık alan kurgulu alışveriş merkezlerine dair uluslararası örneklere yer verilmiştir. Son aşamada ise araştırmaya konu olan Forum Mersin AVM, Sherwin Greene’nin (1992) işlevsel kalite parametreleri bağlamında analiz edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında söz konusu merkez, işlevsel kalite açısından olumlu olarak değerlendirilse de bazı etkenlerin mekânı olumsuz yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Bu doğrultuda belirtilen etkilerin iyileştirilmesi için makale kapsamında öneriler sunulmuştur.","PeriodicalId":321455,"journal":{"name":"Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"1","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Artıbilim: Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.55198/artibilimfen.1201206","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
Abstract
Kamusal mekânlar, hem kentin kullanıcıları hem de ziyaretçileri tarafından kullanılan mekânlardır. Bu mekânlardan biri ise ticari faaliyetlerin yapıldığı alışveriş alanlarıdır. Nitekim birçok toplum gereksinimlerini karşılamak için paranın icat edilmediği dönemlerde takas usulünü kullanmıştır. Fakat meydana gelen gelişmeler doğrultusunda ihtiyaçlar artınca sadece alma-verme ile yapılan ticaret yetersiz gelmiş ve paranın icat edilmesiyle birlikte alışveriş eylemi daha sistemli bir hal almıştır. Zamanla pazar yerleri kurulmuş ve yeni mekânlar inşa edilmiştir. Bu doğrultuda agoralar, Antik Yunan Dönemi’nin ilk planlı mekân kurgusu olarak varlığını sürdürmüştür. Devamında ise her toplum tarafından çeşitli yapı türleri oluşturulmuştur. Bilhassa Sanayi Devrimi ve ardından yaşanan modernleşme ile küreselleşme akımları bu noktada önem arz ederek tüketim kültürünü doğurmuştur. 19. yüzyıl ve sonrasında yaşanan teknolojik gelişmeler ile alışveriş eylemi önem kazanmış ve bununla birlikte toplumun sosyalleşme, kültürel aktivitelerde bulunma gibi farklı işlevlere ilgisi artmıştır. Bu durum çok katlı mağaza veya alışveriş yapılarının ön plana çıkmasına ön ayak olmuştur. Söz konusu yerler ise bireylerin sosyalleştiği ve vakitlerinin çoğunu değerlendirdikleri mekânlar durumuna gelmiştir. Dolayısıyla işlevsel olmaları önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı Forum Mersin Alışveriş Merkezi’nin işlevsel kalite analizini yapmaktır. Çalışma kapsamında öncelikle literatür taraması yapılarak alışveriş yapılarının tarihsel gelişim süreci açıklanmış ardından açık alan kurgulu alışveriş merkezlerine dair uluslararası örneklere yer verilmiştir. Son aşamada ise araştırmaya konu olan Forum Mersin AVM, Sherwin Greene’nin (1992) işlevsel kalite parametreleri bağlamında analiz edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında söz konusu merkez, işlevsel kalite açısından olumlu olarak değerlendirilse de bazı etkenlerin mekânı olumsuz yönde etkilediği sonucuna varılmıştır. Bu doğrultuda belirtilen etkilerin iyileştirilmesi için makale kapsamında öneriler sunulmuştur.