Եղիշե Չարենցի ստեղծագործությունների արձագանքը 1920-ական թվականների սփյուռքահայ մամուլում

Abstract

Հոդվածում քննարկվում են 1920-ական թվականներին արտերկրի տարբեր գաղթօջախներում լույս տեսնող հայկական մամուլում Չարենցի անձի և ստեղծագործության նկատմամբ դրսևորված վերաբերմունքը ևարտահայտած գնահատականները ։ Փորձ է արվել անդրադառնալ տարբեր հասարակական խավերի շահեր և կուսակցական տարբեր գաղափարախոսություն արտահայտող մամուլի տեսակետներին ։ Որպես օրինաչափություն է դիտարկվում Չարենցի՝ ազգային բովանդակություն ունեցող բանաստեղծությունների բարձր գնահատականները գաղափարական տարբեր դիրքորոշում ունեցող մամուլի կողմից ։ Հատուկ ուշադրության է արժանանում այն հանգամանքը, որ անգամ Չարենցին քննադատողները, նույնիսկ թշնամաբար տրամադրվածները, չեն ժխտում, ավելին՝ բարձր են գնահատում նրա տաղանդը ։ Հատկապես շեշտվում է այն պարբերականների և քննադատների դերը, ովքեր Չարենցի անունն ու ոգին դիտարկում են իբրև ազգային վերածննդի նախանշան, իսկ ստեղծագործությունը՝ հայ պոեզիայի զարգացման նոր փուլի սկիզբ։ The article discusses the attitude towards and evaluations of the personality and work of Yeghishe Charents, as expressed in the Armenian diaspora press published in various colonies outside Soviet Armenia in the 1920s. An attempt has been made to encompass, as much as possible, the diverse views of the press expressing the interests of different social classes and party ideologies, to reveal the political and party motives that determined the evaluations of the poet. The fact that Charents’ poems of national content are highly praised by the press adhering to different ideological positions, is considered a regularity. The article pays special attention to the fact that almost all critics, including those who criticize Charents’ errors and flaws a great deal, do not deny the poet’s talent, moreover, highly appreciate it. The role of the periodicals and critics, which consider the name and spirit of Charents a sign of the nation’s rebirth is especially emphasized. В статье рассматриваются отношения к личности и творчеству Чаренца и их оценки в армянской прессе, издававшейся в различных колониях за пределами Советской Армении в 1920-е годы. Сделана попытка максимально включить разнообразные взгляды прессы, выражающие интересы разных социальных слоев и разных партийных идеологий, выявить политические и партийные мотивы, определившие оценки, данные поэту. Высокие оценки стихов Чаренца национального содержания с разных идеологических позиций рассматриваются как закономерность. В статье тот факт, что почти все авторы статьей, а также те, кто много критикует ошибки и оплошности Чаренца, не отрицают, более того, высоко оценивают талант поэта. Особо подчеркивается роль периодических изданий и критиков,, которые считают имя и дух Чаренца знаком национального возрождения, а его творчество считается началом нового этапа развития армянской поэзи.