Dönemeçte Romanına Edebiyat Sosyolojisi Açısından Bir Bakış

Abstract

Tarik Bugra’nin Donemecte romani, edebiyat sosyolojisi baglaminda incelenmeye uygun metinlerden biridir. Eser, Tarik Bugra’nin cok partili hayata gecis donemini, bu donemin getirdigi olumlu ve olumsuz durumlari, bu surecin toplum ve aydinlar uzerindeki tesirini ve bakis acisini Doktor Şerif, Handan ve Orhan arasindaki ask ucgeninin arka plâninda anlattigi bir donem romanidir. Romanda toplum ve aydin arasindaki catismadan Demokrat Parti’nin gelisim surecine, Halk Partisi ve Milli Şef olarak nitelendirilen Ismet Inonu’ye, Demokrat Parti’nin kurulusuyla bakisin nasil degistigine, bugday fiyatlarinin artmasiyla birlikte bir anda maddi refahi artan halkin parayi nasil kullanacagini bilmeden savurmasina kadar donemin toplumsal tarihine isik tutan pek cok soruna deginilmistir. Bu bakimdan eser, sosyolojik okumaya cok musaittir. Adeta donemin toplumsal olaylarina deginen gizli bir hazine niteligi tasir. Bu calismada 1946 ve 1948 yillari arasi cok partili hayata gecis surecindeki sorunlar, bu surecin isleyisi, aydinlar ve halk uzerindeki tesirleri ornekler uzerinden anlatilmistir. Demokrat Parti’nin olusumunu yeni tamamladigi bu surecte politika, egitim, kadin – erkek iliskileri, aydin – halk kopuklugu gibi konulardaki sosyolojik saptamalar ve bu eksende yasanan aydin – toplum catismasi calismada genis bir sekilde ele alinmistir.