EKONOMİK YAPTIRIMLARIN YERLİ SAVUNMA SANAYİ ÜRETİMİ ÜZERİNE ETKİSİ: 1975-78 SİLAH AMBARGOSUNDAN CAATSA’YA BİR ÇIKARIM

Abstract

Bu çalışma; ekonomik yaptırımların, yaptırıma maruz kalan ülke üzerinde nasıl etkiler bırakabileceğini analiz etmeyi ve bu analiz ışığında geleceğe yönelik bir değerlendirme yapmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda araştırma, ABD (Amerika Birleşik Devletleri) tarafından uygulanan CAATSA (Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) yaptırımlarının Türkiye’nin savunma sanayi alanında yerli üretimindeki potansiyel etkisini analiz etmektedir. Bu analizin ilk aşamasında, 1975-78 yılları arasında yine ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı silah ambargosunun etkileri araştırılmıştır. CAATSA yaptırımlarının potansiyel etkileri ise, 1975-78 Silah Ambargosu’nun etkileri yardımıyla analiz edilmiştir. Bir dış politika aracı olarak kullanılan yaptırımlar, ekonomik ve politik ilişkilerin bir yansımasını içermesi bakımından küresel siyaseti algılamada elzem niteliktedir. Literatürdeki çalışmalar, güncel yaptırımların etkisini, aynı aktörlerin geçmiş enformasyonu aracılığıyla analiz etme konusunda eksik kalmıştır. Bu çalışma ise; literatürün, aynı devletler üzerinden incelenen geçmişe ait bir yaptırım süreci ile güncel bir yaptırım kararının potansiyel etkilerine odaklanmak konusundaki eksikliğini kapatmayı amaçlamaktadır. Araştırmada analitik genellemeye imkan sağlaması açısından nitel yöntem kullanılmıştır. Araştırma, 1975-2008 tarihsel sınırlılıklarından günümüz (2020-2021) sürecine ışık tutmaktadır. Dönemim konjonktürü, yaptırımın nedenleri ve hedefleri, iç politik kondisyonlar ve Türk savunma sanayinin güncel kondisyonu değerlendirilerek yapılan çıkarımda 1975-78 silah ambargosu sonucunda savunma sanayinde oluşan yerli üretim etkinliğinin CAATSA yaptırımları sonucunda kısa vadede oluşmayacağı ileri sürülmektedir.