Siyer Anlatımında Öne Çıkan Dört Eserin Üslup, İçerik ve Metin Açısından Değerlendirilip Karşılaştırılması

Abstract

Hz. Muhammed’in (as) hayatı ve mesajları konusunda yüzyıllardan beri sayısız eser kaleme alınmıştır. Günümüzde de bu konuda binlerce eser telif edilmiş ve edilmeye de devam etmektedir. Ancak bu eserlerin onun mesajını ne ölçüde doğru aktardıkları hep tartışılmıştır. Her asırda, her dönemde olması gereken o dönemin insanına Hz. Muhammed’in mesajının doğru bir içerik, dil ve üslupla anlatılmasıdır. Hz. Muhammed’in biz insanlara bir insan peygamber olarak anlatılmasıdır. Hz. Muhammed (as) yaşayışıyla kendi döneminde Müslümanlar için örnek bir şahsiyet olmuştur. Kur’an-ı Kerim ve Resulullah’ın da Müslümanlara tavsiyesi onun örnek alınmasıdır. Bundan dolayı da Hz. Muhammed’in hayatı anlatılırken insanların örnek alabilecekleri bilgiler sunulmalıdır. Ancak tarihte ve günümüzde Hz. Muhammed’i neredeyse örnek alınması mümkün olmayan bir insan olarak anlatan çok sayıda eser yazılmıştır. Bunun yanında ağırlıklı olarak onun örnek alınması kaygısıyla yazılmış eserler de bulunmaktadır. Bu eserlerde onun içimizden biri ve “insan peygamber” olduğu vurgulanır. İşte bu çalışmada Hz. Muhammed’in insani örneklik yönünü daha çok ön plana çıkaran bazı eserler seçilmiş ve bu eserlerin içeriğindeki “insan peygamber” anlatımları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada önce siyer yazıcılığı ve siyerin hangi gerekçelerle yazıldığı, amacı, yöntemi ve içeriğiyle ilgili genel bilgiler verilmiştir. Ardından yaşadığımız dönemdeki insanların algılarına hitap eden bir “insan Peygamber” anlatmayı önceleyen eserlerden dört eser seçilmiştir. Eserler 1950’lerden sonra Türkçe olarak basılmış ve genel anlamda geniş bir okuyucu kitlesine ulaşan çalışmalardır. Yöntem olarak, seçilmiş eserler kronolojik sırayla müelliflerin Hz. Peygamber’in örnekliğini günümüz insanına anlatma çabaları gösterilmeye çalışılmıştır. Burada Ali Himmet Berki ve Osman Keskioğlu’nun hazırladığı Hâtemü’l-Enbiyâ Hazreti Muhammed ve Hayatı, Muhammed Hamidullah’ın İslam Peygamberi, İbrahim Sarıçam’ın Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı ve Âdem Apak’ın Siyer-i Nebi adlı eserleri ele alınmıştır.