Osmanlı Devlet İdaresinde Kamu Tüzel Kişiliği Kavramının Gelişimi

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Pub Date : 2023-01-10 DOI:10.51290/dpusbe.1201537

Sinan Sunar

{"title":"Osmanlı Devlet İdaresinde Kamu Tüzel Kişiliği Kavramının Gelişimi","authors":"Sinan Sunar","doi":"10.51290/dpusbe.1201537","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Kamu tüzel kişiliği, hukuk disiplininin üzerinde halen uzlaşı sağlayamadığı bir kavramdır. Hukuk sistemi içerisinde kişi ve tüzel kişi unsurlarının bileşiminden oluşan kavram, modern devlet yapılanmasıyla gündeme gelmekle beraber kriterleri konusunda halen tartışmalar devam etmektedir. Modern öncesi dönemde vakıflar tarafından yürütülen birçok amme hizmeti modern devlet yapılanmasıyla devletin sunduğu hizmetler haline gelmiş, bu hizmet genişlemesi ve çeşitliliği farklı türlerde kamu tüzel kişilerinin oluşumunu da gerektirmiştir. Tüzel kişiler, gerçek kişilere benzer şekilde hak ve ehliyete sahip kurucu kişilerden bağımsız yapılardır. Literatür taraması kullanılarak hazırlanan çalışmada Osmanlı devlet idaresinde kamu tüzel kişiliği kavramının gelişimi ele alınmaya çalışılmıştır. İdareyi ve kurumsal yapıları anlamak için oluşum süreçlerinin incelenmesi gerektiği açıktır. Türkiye’de Cumhuriyet dönemindeki idari ve hukuki kavramlardan biri olan kamu tüzel kişiliğinin anlaşılabilmesi için Osmanlı Devleti’ndeki gelişmelerin belirlenmesinin önemli olduğu savıyla hazırlanan çalışmada, Tanzimat Dönemi’nden başlayarak devletin yıkılışına kadar olan konuyla ilgili gelişmeler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Modern devlet yapılanmasının kurulmaya başlamasıyla altyapısı hazırlanan ve 19. yüzyılın tamamına yakını bir anlamda hazırlık süreciyle geçen bu yapıların, modern dönem öncesinde de farklı şekillerde var olduğu kabul edilse de günümüzdeki anlayışa en yakın halini 20. yüzyılın başında gerçekleştirilen düzenlemeler sayesinde elde ettiği anlaşılmaktadır.","PeriodicalId":386997,"journal":{"name":"Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-01-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.51290/dpusbe.1201537","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Kamu tüzel kişiliği, hukuk disiplininin üzerinde halen uzlaşı sağlayamadığı bir kavramdır. Hukuk sistemi içerisinde kişi ve tüzel kişi unsurlarının bileşiminden oluşan kavram, modern devlet yapılanmasıyla gündeme gelmekle beraber kriterleri konusunda halen tartışmalar devam etmektedir. Modern öncesi dönemde vakıflar tarafından yürütülen birçok amme hizmeti modern devlet yapılanmasıyla devletin sunduğu hizmetler haline gelmiş, bu hizmet genişlemesi ve çeşitliliği farklı türlerde kamu tüzel kişilerinin oluşumunu da gerektirmiştir. Tüzel kişiler, gerçek kişilere benzer şekilde hak ve ehliyete sahip kurucu kişilerden bağımsız yapılardır. Literatür taraması kullanılarak hazırlanan çalışmada Osmanlı devlet idaresinde kamu tüzel kişiliği kavramının gelişimi ele alınmaya çalışılmıştır. İdareyi ve kurumsal yapıları anlamak için oluşum süreçlerinin incelenmesi gerektiği açıktır. Türkiye’de Cumhuriyet dönemindeki idari ve hukuki kavramlardan biri olan kamu tüzel kişiliğinin anlaşılabilmesi için Osmanlı Devleti’ndeki gelişmelerin belirlenmesinin önemli olduğu savıyla hazırlanan çalışmada, Tanzimat Dönemi’nden başlayarak devletin yıkılışına kadar olan konuyla ilgili gelişmeler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Modern devlet yapılanmasının kurulmaya başlamasıyla altyapısı hazırlanan ve 19. yüzyılın tamamına yakını bir anlamda hazırlık süreciyle geçen bu yapıların, modern dönem öncesinde de farklı şekillerde var olduğu kabul edilse de günümüzdeki anlayışa en yakın halini 20. yüzyılın başında gerçekleştirilen düzenlemeler sayesinde elde ettiği anlaşılmaktadır.

查看原文本刊更多论文

公共法律人格是一个法律学科尚未达成共识的概念。虽然这一概念是法律体系中人与法人要素的结合，随着现代国家结构的形成已被提上议事日程，但关于其标准仍存在争议。前现代时期由基金会提供的许多公共服务，随着现代国家结构的形成，已成为由国家提供的服务，这种服务的扩展和多样性要求形成不同类型的公共法律实体。法律实体是独立于创始人的结构，具有类似于自然人的权利和能力。本研究通过文献综述分析了奥斯曼国家行政中公共法律实体概念的发展。显然，为了了解行政和体制结构，应分析其形成过程。在本研究中，我们试图揭示从坦齐马特时期开始直至国家解体的这一主题的发展情况，我们的论点是，确定奥斯曼帝国的发展情况对于理解土耳其共和国时期的行政和法律概念之一--公共法人具有重要意义。这些结构的基础设施是随着现代国家结构的建立而开始准备的，几乎整个 19 世纪在某种意义上都是一个准备过程，虽然人们承认这些结构在现代时期之前以不同的形式存在，但人们理解，由于 20 世纪初做出的安排，它获得了与今天的理解最为接近的形式。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

自引率

0.00%

发文量