Nüzûl Dönemini Bilmenin Anlama Etkisi: “Fülki’l-Meşhûn” Olgusu Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Son donem tefsir calismalarina bakildiginda nuzul sirali tefsir yaklasiminin revacta oldugu gorulmektedir. Literaturde bazi ayetler ozelinde Kur’an’i daha iyi anlamaya yonelik bu yeni tefsir metodunun basarili ornekleri mevcuttur. Bununla birlikte mezkur yaklasimin pratikte beklentileri karsilamadigina bircok ayet icin farkli bir anlam ve yoruma gidilmedigine sahit olunur. Bu baglamda nuzul sirali tefsirlerde Yasin Suresi 41. ayette gecen “Fulki’l-Meshun” kavramiyla neyin kastedildigine dair yapilan yorumlar, Mushaf tertibini esas alan tefsirlerde bulunan yorumlardan farkli degildir. Bu makalede, nuzul sirali tefsir metodunun “Fulki’l-Meshun” kavramini anlamaya etkisi olup olmadigi arastirilacaktir. Arastirmada ilk olarak mezkur tamlamayla neyin kastedildigi birincil ve ikincil anlamlar uzerinden tespit edilecektir. Bu anlamlara ulasmak gayesiyle oncelikle “Fulki’l-Meshun” ifadesi icin tefsir geleneginde bugune dek ortaya konulan yorumlar ana hatlariyla aktarilacaktir. Sorasinda ise f-l-k ve s-h-n koklerinin etimolojisine vakif olmanin, “Fulki’l-Meshun” tamlamasini Kur’an’in butunselligi icerisinde degerlendirmenin ve nuzul donemini bilmenin bu kavrami anlamaya etkisi arastirilacaktir. Yapilan arastirmalar sonucunda; Allah’in varliginin bir delili olarak “tasima imkani veren her turlu gemi” birincil  ve tefsiri anlam olarak tespit edilmistir. Te’vili ve ikincil anlam statusunde “Habesistan’a hicret edilen gemi” seklindeki muhtemel mana ortaya cikarilmistir. Bu anlamin tutarliligi belirlenirken; filolojik tefsir yonteminin, Yasin suresinin tarihlendirilmesinin ve buna bagli olarak siyer bilgisinin sundugu imkanlar kullanilmistir.