PROBLEMS OF COST ACCOUNTING IN MANAGEMENT ACCOUNTING AND THEIR GROUPING

Abstract

Мақала өндіріс шығындарын есепке алу және шығындарды топтастыру мәселелеріне арналған. Зерттеу барысында өндіріс шығындарын есепке алудың заманауи жүйесі бірқатар мәселелерге тап болатыны анықталды. Олардың бірі-қазіргі заманғы кәсіпорында өнім өндіруге кететін шығындарды есепке алу әдісін анықтауда бірыңғай тәсілдің болмауы. Сонымен қатар, өндіріс шығындарын олардың пайда болу орны бойынша, сондай-ақ қаржылық жауапкершілік орталығы мен өнім түрлері бойынша шығындарды есепке алуды жеткіліксіз ұйымдастыру себебінен бақылау сияқты мәселелер анықталды. Мақалада әртүрлі авторлардың түсіндіруіндегі шығындардың жіктелуі мен топтастырылуы қарастырылады, экономистердің және құқықтық құжаттамадағы «шығындар» және «шығыстар» ұғымдарының түсіндірмесі салыстырылады. Бұл терминдерді дәл түсіну кәсіпорынның шығындары мен шығыстарын сауатты басқаруға мүмкіндік береді. Калькуляциялау жүйелері мен әдістерінің негізгі ерекшеліктері және оларды шығындарды басқару үшін қолдану мүмкіндіктері қарастырылған. Өнімдерінің өзіндік құндарына енгізілінген өнімдерін өндіру және іске асыруға байланысты шығындар құрамдарында бөліп көрсету ережелері анықталды. Сонымен қатар, мақалада шығыстар есебін ұйымдастырудың және өнімнің өзіндік құнын есептеудің негізгі мәселелері көрсетілген. Кәсіпорындағы өзіндік құн мөлшеріне әсер ететін факторлар және өндірістік шығыстарды басқарудың тиімді жүйесін қалыптастыруға кедергі келтіретін мәселелер анықталды. Бұл зерттеуде талдау әдістері мен тәсілдері қолданылды. Жұмыста жоғарыда аталған әдістерді қолдану зерттеудің сенімділігін, теориялық тұжырымдардың дұрыстығын қамтамасыз етуге және ұсыныстар жасауға мүмкіндік берді. The article is devoted to the problems of accounting for production costs and cost grouping. In the course of the study, it was revealed that the modern system of accounting for production costs faces a number of problems. One of them is the lack of a unified approach to determining the method of accounting for production costs in a modern enterprise. In addition, such a problem as control over production costs has been identified due to insufficient organization of cost accounting at the place of their occurrence, as well as by the center of financial responsibility and product varieties. The article reviews the classification and grouping of costs in the interpretation of various authors, compares different interpretations of the concepts of "costs" and "expenses" in economists and in regulatory documentation. An accurate understanding of these terms will allow you to competently manage the costs and expenses of the enterprise. The main features of the calculation systems and methods and the possibilities of their application for cost management are disclosed. In addition, the article outlines the main problems of organizing cost accounting and calculating the cost of production. The factors influencing the value of the cost at the enterprise and the problems preventing the formation of an effective system of management of production costs are highlighted. In this study, the methods of analysis and the graphical method were applied. The use of the above-mentioned methods in the work made it possible to ensure the reliability of the study, the correctness of theoretical conclusions and to develop recommendations.