KİŞİ, YER, BOY ADLARINA GÖRE AHISKA VE ÇEVRESİNDEKİ KIPÇAKLAR/KUMANLARLA DİĞER TÜRK BOYLARININ BAĞLANTILARI

Abstract

Kipcaklarin milattan onceki yillarda Gurcistan ve cevresine geldiklerine dair Gurcu kaynagi Kartlis Covreba disinda hicbir yerde kayit yoktur. Kartlis Covreba Iskender'in Gurcistan seferi sirasinda Bunturki ve Kipcak adli bir grupla savastigini yazmistir. Kartlis Covreba'daki bilgi dogruysa Kipcaklar 2300 yil once Kafkas cografyasindaydi ve Kipcaklar buralara Iskitlerle birlikte gelmis olabilirler. Ancak bunu ispatlayacak baska bir kaynak yoktur. Gercek olan su ki, Kipcaklar Mogol istilasindan yuz yil once Karadeniz'in kuzeyinde Ruslarla zaman zaman dostane yasiyor bazen de onlarin arazisine girerek topraklarini yagmaliyordu. Rus knezlikleri onlarin bu yagma hareketlerinden korunmak icin evlilikler yoluyla Kipcaklari sakinlestirmek istiyor, kendi aralarindaki taht kavgasinda Kipcaklarin yardimini alarak birbirlerine ustun gelmek istiyorlardi. Ruslar bu amacla Kipcaklari epey kullandilar. Ayni donemde Selcuklular Gurcistan'da Gurcu ordularina karsi basarilar kazaniyordu. Bunu onlemek icin 1118 yilinda Gurcu Krali II. Davit Selcuklularin akinlarini durdurabilmek ve onlara karsi basarili olmak icin Kafkaslarin kuzeyinde bulunan Kumanlarla irtibata gecti. Kral II. Davit bu olaydan bir sure once Atrak Han'in kizi Tamara ile evlenmisti. Bu evliligi de kullanarak Kumanlardan 40 bin kisilik bir askeri gucu ulkesine davet etti. Gurcistan'a gelen Kumanlarin Ispir'e kadar uzanan Taok Vadisi denilen yer ile Coruh boylarina yerlestirildigi biliniyor. Ancak Gurcu kaynaklari buralara yerlesen Kumanlarin daha sonra Kafkaslarin kuzeyine dondugunu iddia etmektedir. Oysaki Osmanli belgelerinde bulunan bircok yer adi ve isim onlarin Orta Asya Turklugu ile baglantisi oldugunu ve Kumanlarin Ispir'e kadar uzanan bolgede yasadiklarini gostermektedir. Bu makalede bu konuya aciklik getirilecektir.