Referential Cohesion in Cumcumename

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi Pub Date : 2023-08-25 DOI:10.34083/akaded.1321458

Emine Güler

{"title":"Referential Cohesion in Cumcumename","authors":"Emine Güler","doi":"10.34083/akaded.1321458","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Çağdaş metin dil bilimi çalışmaları doğrultusunda “anlamsal/yapısal bütünlük taşıyan ve bir iletisi olan sözler birlikteliği” olarak tanımlanabilecek olan metin kavramının önemi artmıştır. Gerek metin olanla olmayanı ayırt etmede gerekse yeni metin oluşturmada metinsellik ölçütlerine uyulup uyulmadığının belirlenmesi gerekir. Temelde bağlaşıklık ve tutarlılık olarak iki ana başlıkta ele alınan metinsellik ölçütleri; sözlü, yazılı veya görsel malzemenin metin niteliği taşıyıp taşımadığının tespitinde önemlidir. Özellikle tarihî Türk lehçelerine ait eserlerde, işlenen konuların farklı coğrafyalarda kimi zaman bazı farklılıklarla yer alması ve çağlarını aşması eser kurgularının metinsellik ölçütlerini karşıladığını göstermektedir. Çalışmanın konusunu teşkil eden Harezm Türkçesi eseri Cümcümenâme; Anadolu ve Çağatay sahalarında da nüshaları bulunan manzum bir mesnevidir. Çok bilinen bir halk hikayesiyle de (Kesikbaş Destanı) konu bakımından benzerlik göstermektedir. Eserin metinsellik ölçütlerini karşılıyor olması ve kurgusal yapısı; içeriğin yayılmasını kolaylaştırmış, sözlü geleneğe de katkı sunmuştur. Çalışmada eser, metinsellik ölçütlerinden gönderimsel bağlaşıklık açısından incelenecek ve gönderimsel bağlaşıklığı sağlamada yararlanılan sözcük türleri; öncül/bağımsız, ardıl/bağımlı olma niteliklerine göre dış ve iç gönderim (eş gönderim/art gönderim/ ön gönderim) açısından ele alınacaktır. Böylelikle bağlaşıklık ölçütünün eserin akıcılığına etkisi belirlenmeye çalışılacaktır.","PeriodicalId":211082,"journal":{"name":"Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi","volume":"36 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-08-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.34083/akaded.1321458","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Çağdaş metin dil bilimi çalışmaları doğrultusunda “anlamsal/yapısal bütünlük taşıyan ve bir iletisi olan sözler birlikteliği” olarak tanımlanabilecek olan metin kavramının önemi artmıştır. Gerek metin olanla olmayanı ayırt etmede gerekse yeni metin oluşturmada metinsellik ölçütlerine uyulup uyulmadığının belirlenmesi gerekir. Temelde bağlaşıklık ve tutarlılık olarak iki ana başlıkta ele alınan metinsellik ölçütleri; sözlü, yazılı veya görsel malzemenin metin niteliği taşıyıp taşımadığının tespitinde önemlidir. Özellikle tarihî Türk lehçelerine ait eserlerde, işlenen konuların farklı coğrafyalarda kimi zaman bazı farklılıklarla yer alması ve çağlarını aşması eser kurgularının metinsellik ölçütlerini karşıladığını göstermektedir. Çalışmanın konusunu teşkil eden Harezm Türkçesi eseri Cümcümenâme; Anadolu ve Çağatay sahalarında da nüshaları bulunan manzum bir mesnevidir. Çok bilinen bir halk hikayesiyle de (Kesikbaş Destanı) konu bakımından benzerlik göstermektedir. Eserin metinsellik ölçütlerini karşılıyor olması ve kurgusal yapısı; içeriğin yayılmasını kolaylaştırmış, sözlü geleneğe de katkı sunmuştur. Çalışmada eser, metinsellik ölçütlerinden gönderimsel bağlaşıklık açısından incelenecek ve gönderimsel bağlaşıklığı sağlamada yararlanılan sözcük türleri; öncül/bağımsız, ardıl/bağımlı olma niteliklerine göre dış ve iç gönderim (eş gönderim/art gönderim/ ön gönderim) açısından ele alınacaktır. Böylelikle bağlaşıklık ölçütünün eserin akıcılığına etkisi belirlenmeye çalışılacaktır.

查看原文本刊更多论文

Cumcumename中的指称内聚

随着当代文本语言学研究的发展，文本概念（可定义为 "具有语义/结构完整性和信息的词语关联"）的重要性日益凸显。在区分文本和非文本以及创建新文本时，有必要确定是否符合文本性标准。文本性标准基本上分为内聚性和连贯性两大类，对于确定口头、书面或视觉材料是否具有文本性非常重要。特别是在属于历史性土耳其方言的作品中，不同地域的题材，有时会有一些差异，而且跨越了不同的年代，这表明作品的虚构符合文本性标准。作为研究对象的赫瓦兹姆土耳其语作品《Cümcümenâme》是一部诗歌 masnavi，有安纳托利亚语和恰加泰语版本。在题材方面，它也与著名的民间故事（《凯西巴什史诗》）相似。该作品符合文本标准的事实及其虚构结构促进了其内容的传播，并为口头传统做出了贡献。在本研究中，将从文本性标准之一的指代内聚力方面对该作品进行分析，并根据其前置性/独立性、后继性/从属性，从外部指代和内部指代（共指/加指/前指）方面讨论提供指代内聚力的词语类型。因此，将尝试确定内聚力标准对作品流畅性的影响。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi

自引率

0.00%

发文量