The Relationship Between Perceived Parental Attitudes and Childhood Automatic Thoughts in Secondary School Children

Abstract

Anne babaların çocuklarına yönelik tutumları onların şahsiyetlerinin şekillenmesinde önemli bir faktör olarak ifade edilebilir. Geçmiş dönem yaşantılarımız yoluyla oluşturduğumuz zihinsel temsillerin düşünme ve davranış biçimine olan etkisi dikkate alındığında anne baba tutumunun ne denli önemli olduğu daha açık bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Geçmiş dönem yaşantıları senaryosuna göre birey, yaşadığı hayat içerisinde yeni olay ve durumlarla karşılaşır, çevresinden öğrendikleri sayesinde karşılaştığı duruma hem zihinsel hem de davranış bakımından bir tepki gösterir. Burada edindiği tecrübe benzer durumlarla karşılaştığında nasıl bir düşünce ve davranış ortaya koyacağı konusunda bireye yardımcı olur. Bu noktada devreye giren otomatik düşünceler, edinilmiş tecrübeler vesilesi kendi kendine, hızlı bir biçimde ortaya çıkar, davranışı yönlendirir bu sayede birey benliğini zihinsel olarak ortaya koyar. Elde edilen zihinsel temsillerin aile ortamındaki davranış kalıplarından etkilenmesi muhtemel görünmektedir. Betimsel tarama modeli ile desenlenen araştırmada çalışma grubu belirlenirken uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiş (n=53) bu surette ortaokul çocuklarının algıladıkları anne baba tutumlarının çocukluk dönemi otomatik düşünceleri ile ilişkisi incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Kuzgun ve Eldeleklioğlu (1999) tarafından revize edilen anne baba tutum ölçeği ve Ergin ve Kapçı (2013) tarafından uyarlanan çocukluk dönemi otomatik düşünceleri ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre algılanan anne baba tutumu ile kardeş sayısı, okul başarı algısı ve baba eğitim durumu arasında, otomatik düşüncelerle sınıf seviyesi ve yaş arasında anlamlı farklılıklar olduğu; algılanan demokratik anne baba tutumu ile otomatik düşünceler arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir.