Neo-Nomadism and Space: Analysis of Spatial Transformation of Belonging

Abstract

Küreselleşmenin getirdiği hareketlilik, sosyal, ekonomik gerekçeler veya kimlik aidiyet problemleri nedeniyle ülkelerinden göç eden bireylerin yarattığı özel bir göçmenlik süreci ortaya çıkmıştır. Çalışma kapsamında yeni-göçmenlik (neo-nomadism) olarak ifade edilen bu göçmenlik türünün özneleri olan bireylerin farklılaşan ve dönüşen mekân aidiyeti incelenmiştir. Bu çalışmanın özgünlüğünü, yeni-göçmenliğin “öteki” ile karşılaşma alanı açan alternatif bir sosyal/toplumsal müşterek mekân üretimi potansiyelindeki rolünün sorgulanması oluşturmaktadır. Göçmenlikle birlikte oluşan mekânı sabit ve “olmuş” olan bir yer olarak ele almaktan ziyade yeni-göçmenin bireysel ve kolektif deneyimiyle aynı anda “oluşmakta olan” ve “çözünüp kaybolan” bir mekânsal düzen olarak görmek gerekmektedir. Araştırmada farklı disiplinlere ait çalışmaların ortak noktaları mekân aidiyet ekseninde analiz edilmiş, yeni-göçmenlik olgusu göç ve mekân çalışmalarının kesişiminde mekân dönüştürücü bir unsur olarak ele alınmıştır. Kendini her yerde “evinde” hissetme özgürlüğüne sahip sabit mekân aidiyetine uzak bireylerin gerçek mekânsal ihtiyaçlarının anlaşılabilmesi için alan açılması ve takip edecek çalışmaların disiplinler arası eleştirel bir yaklaşımla tartışılabilmesi amaçlanmıştır. “Yeni-göçmenlik” ve “mekân aidiyeti” kavramlarıyla ilgili farklı disiplinlerdeki çalışmalar içerik analizi yöntemiyle incelenmiş, sosyoloji, çevre psikolojisi ve mimarlık alanında ortak temaların analizi ve bağlanmasıyla sonuca ulaşılmıştır. Birey, çevre ve süreç olarak üç ana unsurla ortaya çıkan mekânsal aidiyete yeni-göçmenlik olgusu aidiyeti deneyim, hafıza ve müşterekleşme yollarıyla dönüştürerek ilişkilenmektedir.