TÜRK KÜLTÜRÜNDE AĞIT YAKMA GELENEĞİ VE KAYSERİ’NİN AĞITÇI AVŞAR KADINLARI

Abstract

Ağıtlar ağıt yakan kişinin acılarını ifade biçimi olarak kullandığı müzikal yapıya uygun olarak gerçekleştirilen bir araçtır. Geçmişten bugüne, ağıtlar insan yaşamında özlem, ayrılık, ölüm gibi acılı olan birçok durumda kullanılmıştır ve günümüzde de gelenek olarak varlığını devam ettirmektedir. Ağıt yakma geleneğinin aktarıcısı olarak Avşar toplumu ve özellikle Avşar kadınlar, bu geleneği korumakta ve devam ettirmektedir. Araştırmada ağıt yakan Avşar kadınların bu geleneği nasıl sürdürdükleri ve müzikal üretimi nasıl gerçekleştirdikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden betimsel modele uygun olarak gerçekleştirilmeye çalışılan araştırmada Kayseri’nin Pınarbaşı, Sarız ve Tomarza ilçelerinde yaşayan ve Ağıt yakan Avşar kadınlara yarı yapılandırılmış görüşme soruları sorularak veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği kullanılarak, tema ve kodlar oluşturulmuş, ifade bildiren katılımcıların basit frekans (f) ve yüzdelik değerleri (%) alınarak bulgular tablolaştırılmıştır. Araştırma sonucunda, Avşar kültüründe ağıt yakmanın kısmen günah kabul edildiğini, bu geleneğin erkekler tarafından da gerçekleştirildiği, kadınların bu geleneği kısmen ailelerinden öğrendiği ve yakılan ağıtların müzikal yapıya uygun olarak gerçekleştirildiği sonuçlarına ulaşılmıştır.