Yaylı Çalgılarda Esere Yönelik Yay Kullanımının Planlanması Süreci

Abstract

Araştırmanın amacı, yaylı çalgı eğitimi veren öğretim elemanlarının görüşleri doğrultusunda, esere yönelik yay planlaması eğitiminin mevcut durumu, eser içinde yayın çekme-itme ve bölgesel kullanımını belirleyen etkenleri ve esere yönelik yay planı sürecinin aşamalarının tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Türkiye’de bulunan eğitim fakültelerinin müzik eğitimi bölümleri ve devlet konservatuvarlarında yaylı çalgılar eğitimi veren çalışmaya gönüllü 21 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılan araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, müzikal ifadelerin duyurulması ve icra kabiliyeti sağlanması yönünden esere yönelik yay planı eğitimi çok önemlidir. Konuya ilişkin yazılı kaynakların çok yetersiz olduğunu ifade eden öğretim elemanlarına göre eser içinde yayın çekilmesi ve itilmesi gereken yerlerin tespiti sürecinde öncelikle “eserin ölçü yapısı” önemlidir. Eser içinde yayın bölgesel kullanım planı sürecinde dikkat edilmesi gereken etkenlerin başında “eserin temposu” gelmektedir. Esere yönelik yay planı sürecinde öğretim elemanlarının temelde eserin notası ve müzikal yapısının incelenmesi, eserin temposu ve tartımların değerlendirilmesi ve son olarak yayın çekme-itme ve bölgesel kullanımının belirlenmesi olmak üzere bu üç aşamaya dikkat ettikleri görülmektedir.