II. Meşrutiyet Dönemi Kadın Algısının Sanata Yansıması: Girişimci Kişiliğiyle İlk Türk Kadın Ressam Mihri Rasim

Abstract

Bu çalışma avangard kişiliğiyle Türk resim sanatı adına birçok konuda cesaret temsili olmuş ilk Türk kadın ressamlarımızdan Mihri Rasim’in girişimci kişiliğiyle, Osmanlı’da ilk kız sanat okulu olan İnas Sanayi-i Nefise Mektebini kurma sürecinin girişimcilik ruhu bağlamında ele alınmasını amaçlamaktadır. Nitel araştırma yöntemi kapsamında tarama modeli kullanılarak toplanan veriler güncel literatür ışığında girişimcilik kavramıyla ilişkilendirilerek bulgular saptanmıştır. Beliren bulgular doğrultusunda, sanatçının doğuştan gelen girişimci mizacı, yetiştiği ortam ve imkanlar doğrultusunda betimlenmiştir. Avangard edimlerini bireysel varlığının her aşamasında girişimci ruhuyla birleştiren sanatçının İnas Sanayi-i Nefise Mektebini kurma sürecinde gösterdiği cesaret, azim ve kararlılığının yanı sıra, sanatının icrasında resmini yaptığı kişilerin seçiminden, resmin kompoze edilişine kadar her done onun girişimsel liderlik özelliğini işaret etmektedir. Osmanlı’nın geçiş sürecinde olmasının yarattığı koşullar dahilinde sanata ve sanat eğitimine olan bağlılığı uğruna birçok zorlukla karşılaşmış ve yılmadan mücadele etmeye devam etmiştir. Mihri Rasim, uğraşları, zevkleri ve yaşam tarzıyla çizdiği kadın imajıyla toplum tarafından kabul görülmekte zorlanmasına rağmen, erkek egemen toplum yapısında Türk kadının çağdaşlaşması bağlamında girişimleri oldukça önemlidir. Nihai olarak Mihri Rasim’in, seçtiği yol ve rotasına bakıldığında, maceralı ve zor bir sanat hayatı olduğu söylenebilir. Türk resim sanatına bıraktığı kültürel mirası ile sanatçının girişimci yönünün işlendiği bu çalışmanın yeni akademik araştırmalara kaynak teşkil etmesi umulur.