Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne Ait 49 Masal Metninin Stith Thompson'un Halk Edebiyatı Motif Katoloğuna Göre Motiflerin Sıralanması

Abstract

Sözlü halk edebiyatı ürünleri içerisinde taşıdığı zengin malzeme itibariyle önemli bir yere sahip olan masallar, ait oldukları milletin maddi manevi değerlerini, gelenek göreneklerini ve inanç sistemini, her türlü kültürel öğeyi taşıyan anonim ürünlerdir. Masallar parçalanamayan en küçük yapı taşı ollarak kabul edilen motiflerin birleşimiyle meydana gelirler. Masallar yüzyıllardır farklı coğrafyalarda yayılım göstererek varlığını sürdürürler. İşte bu farklı coğrafyalarda yayılım gösteren masalların ortak noktalarının karşılaştırılması istenmiştir. Masallar üzerindeki çalışmalar önceleri sadece metinlerin ortaya konulması şeklinde gelişmişti. Fakat bu metinlerin inceleme konusu olduğu zaman yararlanmayı kolaylaştırmak için bazı tedbirlerin alınması gerekiyordu. Farklı ülkelerden derlenen masalların benzer masalların bir araya gelmesi durumunda hepsinin ortak bir ad veya numara ile anılması, o masallardan yararlanılmasını kolaylaştırmıştır. Stith Thompson tarafından geliştirilen “masal tip indeksi halkbilimi analizlerine kaynak olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmamız çeşitli yerleşim yerlerinden derlenen, 49 adet Kıbrıs Türk Masalı, Sttıth Thompson’un Halk Edebiyatı Katoloğuna göre motiflerin sıralaması yapılmıştır. Amacımız bu alanda çalışma yapmak isteyen araştırmacılara makalemizin bir yol gösterici olmasıdır. Sahada derlenen 49 masal metninde bulunan masallara motif indeksine göre numara verilmiştir. İncelediğimiz 49 masal metninde, Katologda yer alan mitolojik motif ve mizahi motife rastlanmamıştır. Hayvan motifleri, sihir motifleri, harkulâdelik motifleri dikkat çekici şekilde çok olan motifleridir. Anormal zulüm motifi ise çok az yer almaktadır.