Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Seçim Kampanyalarının Finansmanı

Abstract

2017 yılında yapılan kapsamlı Anayasa değişiklikleri ile Türkiye’de yaklaşık bir asırlık geçmişi olan parlamenter sistem terkedilmiş, yürütme organı bakımından köklü değişiklikler yapılarak cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmiştir. Parlamenter sisteme uygun şekilde uzun yıllar meclis tarafından seçilen cumhurbaşkanının Anayasanın 101. maddesinde yapılan değişiklik ile halk tarafından seçileceği düzenlenmiştir. Türkiye’de ilk defa 10 Ağustos 2014 ve ikinci olarak 24 Haziran 2018 tarihlerinde Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilmiştir. Seçimlerin gerçek anlamıyla demokratik olabilmesi için her şeyden önce ‘özgür ve adil’ olmaları gerekmektedir. Seçimlerin ‘özgür ve adil’ olması kavram öbeği oldukça kapsamlı bir içerik barındırır. Çeşitli uluslararası kuruluşlar bu hususta çok sayıda kıstaslar geliştirmiştir. Bu kıstasların önemli bir kısmı ise seçimlerin finansmanına ilişkindir. Türkiye’de cumhurbaşkanını halkın seçmesine ilişkin anayasal değişiklik sonrası cumhurbaşkanlığı seçimlerini düzenlemek üzere çeşitli hukuksal düzenlemeler yapılmıştır ancak seçimlerin şeffaflığı ve denetimi konusunda oldukça sorunlu alanlar bulunmaktadır. Bu çalışmada Cumhurbaşkanı adaylarının seçim kampanyalarının finansmanına ilişkin hukuksal düzenlemelerdeki eksikliklerin uluslararası standartlar ışığında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adayların seçim kampanyalarında kullandıkları gelirler, yaptıkları harcamalar ve bunların mali denetimi konuları incelenmektedir.