Որոշ բանջարաբույսերի գումարային β-ռադիոակտիվությունն Արարատյան դաշտի տարբեր հիդրոպոնիկական համակարգերի և հողի պայմաններում

Abstract

Ուսումնասիրվել է մի շարք արժեքավոր բանջարաբույսերի գումարային β-ռադիոակտիվությունը հիդրոպոնիկական տարբեր համակարգերի (օրգանական, ջրաշիթային, դասական) և հողի պայմաններում Հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտի (ՀՊԻ) տարածքում (Հայկական ԱԷԿ-ի (ՀԱԷԿ) 30 կմ շառավղով գոտի)։ Պարզվել է, որ, ըստ ուտելի մասերի գումարային β-ռադիոակտիվության, բանջարաբույսերը դասական հիդրոպոնիկայում և հողում (չնչին տարբերությամբ) կազմում են միևնույն նվազող շարքը՝ կարմիր չինական կաղամբ > ամսաբողկ > գլուխ հազար > թաթսոյ > ոլոռ > խավրծիլ > բակլա > սիսեռ: Անկախ բանջարաբույսերի տեսակից և մշակության եղանակից (օրգանական, ջրաշիթային, դասական հիդրոպոնիկա, հող) ստացված բուսահումքը համարվում է ռադիոէկոլոգիապես անվտանգ, քանի որ գումարային β-ռադիոակտիվությունը չի գերազանցել ՍԹԽ-ն` 1,0 Բք/գ: Исследовалась суммарная β-радиоактивность ряда ценных овощей в условиях различных гидропонических систем (органическая, водоструйная, классическая) и почвы в окрестностях Института проблем гидропоники (ИПГ) (зона Армянской АЭС (ААЭС) радиусом 30 км). Установлено, что овощи по суммарной β-радиоактивности съедобных частей в классической гидропонике и почве (с небольшой разницей) образуют один и тот же убывающий ряд: красная китайская капуста > редис > кочанный салат > татсой > горох > ревень > бакла > нут. Независимо от вида овощей и способа выращивания (органическая, водоструйная, классическая гидропоника, почва) полученное растительное сырье считается радиоэкологически безопасным, так как суммарная β-радиоактивность не превышала ПДК 1,0 Бк/г. Cross β-radioactivity of several valuable vegetables was studied under conditions in different hydroponic systems (organic, water jet and classical) and soil in area of Institute of Hy droponics Problems (IHP) (zone of Armenian NPP (ANPP) with radius of 30 km). It was revealed hat according to the gross β-radioactivity of the edible parts the vegetables make the same decreasing range in classical hydroponics and soil (with light difference): red chinese cabbage > radish > head lettuce > tatsoi > pea > rhubarb > bakla > cicer. Regardless of the vegetable type and cultivation method (organic, water jet and classical hydroponics and soil), vegetable raw materials are radioecologically safe, since the gross β-radioactivity did not exceed the MAC of 1.0,Bq/g.