Kazan Türkleri’nde Örgütçü Bir Aydın: Ayaz İshaki ve Tanğcılar

Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Pub Date : 2022-10-30 DOI:10.18221/bujss.1163412

Aykut Kartal

{"title":"Kazan Türkleri’nde Örgütçü Bir Aydın: Ayaz İshaki ve Tanğcılar","authors":"Aykut Kartal","doi":"10.18221/bujss.1163412","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Kazan Türkleri, Rus işgalinin öncesinden beri İdil-Ural bölgesinde yaşamaktadırlar. İdil-Ural bölgesi, Rusya’da bulunan altı cumhuriyetin yer aldığı bölgeyi belirtmek için kullanılır. Bu cumhuriyetler Çuvaşitan, Mari El, Mordovya, Tataristan, Udmurtya ve Başkurdistandır. Kazan şehri bugün Rusya’ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti sınırlarında yer almaktadır. Kazan Hanlığı’nın Ruslar tarafından ele geçirilmesinin ardından Kazan Türkleri birçok zorluklarla karşılaşmışlardır. Kazan Türkleri, zamanla geri kaldıklarının farkına varılması sonucunda yaşam biçimlerini değiştirmek adına ayrışmalara gitmişlerdir. Bu ayrışma ilk olarak eğitim alanında başlasa da ilerleyen zamanlarda kültürel ve politik bir forma bürünmüştür. Kazan Türkleri, Rusya’daki diğer Türkler ile temas kurarak Rusya Türklerinin (Müslümanların) sorunlarını tartışmak ve çözüm bulmak adına organizasyonlar düzenlemişlerdir. Çarlık Rusya’sında 1905 yılında meydana gelen devrim sayesinde oluşan nispi özgürlük ortamında birçok değişiklik ortaya çıkmıştır. Bu değişimler sonucunda hem Kazan Türkleri hem Rusya’daki diğer Türkler kendilerini var edebilmek adına faaliyetler yürütmüşlerdir. Bu çalışmada Kazan Türklerinin Rusya’daki yaşantısından bahsedilmekle birlikte 1905 devrimin ardından faaliyet yürütmüş olan Tanğcılar’a ve hareketin önemli isimlerinden Ayaz İshaki’ye değinilmiştir. Çalışmada literatür tarama yönteminden istifade olunmuştur. Amaç, Türk dünyasının çok önemli düşün ve aksiyon insanlarından biri olan Ayaz İshaki ve onun ilk dönem siyasi görüş ve faaliyetlerine ilişkin ayrıntılı bir metni, Çarlık Rusya’sında dönemi hazırlayan art plan eşliğinde derleyip ilgililerin istifadesine topluca sunabilmektir. \nAnahtar Kelimeler: Ayaz İshaki, Kazan, Tanğ, Çarlık Rusyası, 1905 Devrimi","PeriodicalId":376028,"journal":{"name":"Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"127 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-10-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.18221/bujss.1163412","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Kazan Türkleri, Rus işgalinin öncesinden beri İdil-Ural bölgesinde yaşamaktadırlar. İdil-Ural bölgesi, Rusya’da bulunan altı cumhuriyetin yer aldığı bölgeyi belirtmek için kullanılır. Bu cumhuriyetler Çuvaşitan, Mari El, Mordovya, Tataristan, Udmurtya ve Başkurdistandır. Kazan şehri bugün Rusya’ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti sınırlarında yer almaktadır. Kazan Hanlığı’nın Ruslar tarafından ele geçirilmesinin ardından Kazan Türkleri birçok zorluklarla karşılaşmışlardır. Kazan Türkleri, zamanla geri kaldıklarının farkına varılması sonucunda yaşam biçimlerini değiştirmek adına ayrışmalara gitmişlerdir. Bu ayrışma ilk olarak eğitim alanında başlasa da ilerleyen zamanlarda kültürel ve politik bir forma bürünmüştür. Kazan Türkleri, Rusya’daki diğer Türkler ile temas kurarak Rusya Türklerinin (Müslümanların) sorunlarını tartışmak ve çözüm bulmak adına organizasyonlar düzenlemişlerdir. Çarlık Rusya’sında 1905 yılında meydana gelen devrim sayesinde oluşan nispi özgürlük ortamında birçok değişiklik ortaya çıkmıştır. Bu değişimler sonucunda hem Kazan Türkleri hem Rusya’daki diğer Türkler kendilerini var edebilmek adına faaliyetler yürütmüşlerdir. Bu çalışmada Kazan Türklerinin Rusya’daki yaşantısından bahsedilmekle birlikte 1905 devrimin ardından faaliyet yürütmüş olan Tanğcılar’a ve hareketin önemli isimlerinden Ayaz İshaki’ye değinilmiştir. Çalışmada literatür tarama yönteminden istifade olunmuştur. Amaç, Türk dünyasının çok önemli düşün ve aksiyon insanlarından biri olan Ayaz İshaki ve onun ilk dönem siyasi görüş ve faaliyetlerine ilişkin ayrıntılı bir metni, Çarlık Rusya’sında dönemi hazırlayan art plan eşliğinde derleyip ilgililerin istifadesine topluca sunabilmektir. Anahtar Kelimeler: Ayaz İshaki, Kazan, Tanğ, Çarlık Rusyası, 1905 Devrimi

查看原文本刊更多论文

喀山土耳其人自俄罗斯占领之前就一直生活在伊迪尔-乌拉尔地区。伊迪尔-乌拉尔地区是指俄罗斯的六个共和国的领土。这六个共和国是楚瓦什坦、马里、莫尔多维亚、鞑靼斯坦、乌德穆尔蒂亚和巴什科尔托斯坦。今天，喀山市位于俄罗斯的鞑靼斯坦共和国境内。俄罗斯人占领喀山汗国后，喀山土耳其人面临着许多困难。由于意识到自己落后于时代，喀山土耳其人开始实行隔离，以改变自己的生活方式。尽管这种隔离最初始于教育领域，但后来却以文化和政治的形式出现。喀山土耳其人与俄罗斯的其他土耳其人建立了联系，并组织起来讨论俄罗斯土耳其人（穆斯林）的问题并寻找解决办法。1905 年沙皇俄国的革命给相对自由的环境带来了许多变化。由于这些变化，喀山土耳其人和俄罗斯的其他土耳其人都开展了活动，以求生存。本研究将介绍喀山土耳其人在俄罗斯的生活，以及 1905 年革命后开展活动的 Tanğcılar 和该运动的重要人物之一 Ayaz Ishaki。本研究采用了文献综述法。目的是详细介绍突厥世界最重要的思想和行动者之一阿亚兹-伊沙基及其早期的政治观点和活动，同时介绍沙皇俄国那段时期的背景，并为感兴趣的人提供参考。关键词阿亚兹-伊斯哈基、喀山、坦格、沙皇俄国、1905 年革命

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

自引率

0.00%

发文量