Arşiv Belgeleri Işığında Osmanlı Jandarması’nın Taşrada Dönüşüm Ve Faaliyetleri: Kütahya Taburu Örneği

Abstract

Tanzimat’ın İlanı, birçok noktada olduğu gibi Türk kolluk teşkilatında da bir dönüm noktasını teşkil etmiştir. Bu dönem itibariyle çekirdekleri oluşturulan Türk Jandarma Teşkilatı, kurulduğu dönemden devletin çöküşüne kadar birçok ıslah sürecinden geçerek memleket sathına yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır. Memleketin bozulan asayiş ve huzur ortamını yeniden tesis etmek jandarmanın en önemli vazifesi olmuştur. Osmanlı Devleti’nde Kütahya, hem sancak merkezi ve beylerbeyliği merkezi olması, hem de payitahttan Anadolu’ya açılan önemli bir yol kavşağında bulunması açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Kütahya Sancağı, 16.yy’dan itibaren çeşitli isyanlarla eski parlak günlerini kaybetmiş, bölgede asayiş ve huzur ortamı bozulmuştur. Tanzimat’ın ilanı ile birlikte bozulan asayiş ve huzur ortamının sağlanması görevi de Kütahya Taburu’na verilmiştir. Bu çalışmada; Osmanlı arşivlerinde yer alan belgeler ışığında Osmanlı jandarmasının taşrada bir örneği olarak zaptiyeden jandarmaya Kütahya Taburu’nun kuruluş, dönüşüm ve bölgedeki kolluk faaliyetleri işlenmiştir. Ayrıca bu çalışmanın yerel kolluk tarihi çalışmalarına ışık tutması beklenmektedir.