แนวทางการออกแบบเพื่อนำเสนอรูปแบบการจักสานของไทยเพื่อประยุกต์ใช้ไม้ยางพาราในการออกแบบสถาปัตยกรรมไทยร่วมสมัย

Abstract

การศึกษารูปแบบการจักสานของไทย สำหรับประยุกต์ใช้ไม้ยางพาราเป็นองค์ประกอบและโครงสร้างทางสถาปัตยกรรม ที่เหมาะสมกับรูปแบบและรูปทรงสมัยใหม่ของสถาปัตยกรรมไทย โดยศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้ไม้ยางพารา ได้แก่ ข้อมูลเชิงคุณสมบัติ และลักษณะการแปรรูปไม้ ซึ่งมีผลมาจากเทคโนโลยีในปัจจุบัน พบว่า ในการใช้งานไม้ยางพาราจะต้องคำนึงถึงปัญหาด้านความชื้น ความแข็งแรง รวมถึงขนาดและรูปแบบที่เหมาะสม ไม้ที่ผ่านกระบวนการอัดน้ำยาและอบเพื่อลดความชื้น เพื่อป้องกันความเสียหายจากแมลง มอด และ เชื้อรา จะเกิดการบิดงอ ทำให้ได้ไม้ท่อนตรงที่มีขนาดสั้น ในการนำมาใช้งานเป็นองค์ประกอบหรือโครงสร้างทางสถาปัตยกรรม จะต้องนำมาพัฒนาประสิทธิภาพเพื่อให้ได้ขนาดและรูปร่างที่เหมาะสมกับการใช้งาน ในลักษณะของโครงสร้างไม้องค์ประกอบ (Structural Composite Lumber: SCL) โดยใช้ไม้ซ้อนกันหลายชั้นและใช้กาวเป็นตัวประสาน เพื่อให้ได้รูปแบบและขนาดที่เหมาะสมกับงานสถาปัตยกรรม พบว่า วิธีการประกับไม้โครงสร้าง (Glued Laminate Timber หรือ Glulam) สามารถนำไปสู่รูปทรงโค้ง ได้แก่ โครงสร้างระบบกริดเชลล์ (Grid-Shell Structure) ซึ่งสอดคล้องกับรูปแบบการจักสานของไทย โดยบริเวณพื้นผิวที่มีลักษณะโค้งจะทำหน้าที่เป็นโครงสร้างหลัก กระจายน้ำหนักไปยังส่วนต่าง ๆ โดยมีวงแหวนรัดเพื่อช่วยยึดโครงสร้างไว้ด้วยกัน ภายหลังการสร้างแบบจำลองศาลาไม้ยางพาราจำนวน 1 หลัง พบปัญหาและข้อจำกัดในการออกแบบ ได้แก่ 1.รัศมีความโค้งของไม้ 2.ขนาดและความยาว 3.การเสียรูปภายหลังถอดออกจากแม่แบบ ผลการประเมินภายหลังผ่านไปเป็นเวลา 1 ปี พบว่า โครงสร้างโดยรวมยังคงแข็งแรงสามารถเข้าใช้งานได้ แต่พบปัญหาเชื้อราบริเวณเนื้อไม้ โดยเฉพาะบริเวณที่โดนฝนและเปียกชื้นคำสำคัญไม้ยางพาราภูมิปัญญาการจักสานการประยุกต์ใช้สถาปัตยกรรมไทยร่วมสมัย